Режа: Тафаккур мантиқ илмининг ўрганиш объекти сифатида. Мантиқ фани ривожланишининг асосий босқичлари. Мантиқ илми ва тил. Формал мантиқнинг асосий қонунлари. Адабиётлар

Оддий қатъий силлогизмнинг III-фигурасининг битта махсус қоидаси бор: кичик асос тасдиқ ҳукм бўлиши керак.
III фигуранинг тўғри модуслари олтита:
ААI, АII, IАI, ЕАО, ЕIО, ОАО.
ААI - Dаrapti модуси.
А. Ҳамма мантиқшунослар файласуфдир.
А. Ҳамма мантиқшунослар-илмли кишилардир.
I. Баъзи илмли кишилар файласуфдир.
АII - Datisi модуси.
А. Ҳамма оддий қатъий ҳукмлар хулоса асослари бўлади.
I. Баъзи оддий қатъий ҳукмлар чин фикрдир.
I. Баъзи чин фикрлар хулоса асослари бўлади.
IАI - Disamis модуси.
I Баъзи файласуфлар мантиқшунос бўлган.
A. Ҳамма файласуфлар илмли кишилардир.
I. Баъзи илмли кишилар мантиқшунос бўлган.
ЕАО - Felapton модуси.
Е. Ҳеч бир партия дастурсиз иш юритмайди.
А. Ҳамма партиялар сиёсий ташкилотдир.
О. Баъзи сиёсий ташкилотлар дастурсиз иш юритмайди.
ЕIО - Ferison модуси.
Е. Ҳеч бир диндор эътиқодсиз эмас.
I. Баъзи диндорлар-ёшлардир.
О. Баъзи ёшлар эътиқодсиз эмас.
ОАО - Вokardo модуси.
О Баъзи одамлар рост гапирмайдилар.
А Ҳамма одамлар яхши яшашни ҳоҳлайди.
О Баъзи яхши яшашни ҳоҳловчилар рост гапирмайдилар.
III фигура модусларининг хулосалари фақат жузъий ҳукмдан иборат бўлади.
Оддий қатъий силлогизмнинг IV-фигураси қуйидаги махсус қоидаларга эга:
1. Асосларнинг бири инкор ҳукм бўлса, катта асос умумий ҳукм бўлади.
2. Катта асос тасдиқ ҳукм бўлса, кичик асос умумий ҳукм бўлади.
IV-фигуранинг бешта тўғри модуси мавжуд:
ААI, АЕЕ, IAI, ЕАО, ЕIО.
ААI - Bramalip модуси.
А. Ҳалол одамларнинг ҳаммаси виждонлидир.
А. Ҳамма виждонлилар адолатли кишилардир.
I. Баъзи адолатли кишилар ҳалол одамлардир.
АЕЕ-Camenes модуси.
А. Қўли очиқ одамлар сахий бўлади.
Е. Ҳеч бир сахий хасис эмас.
Е. Ҳеч бир хасис қўли очиқ одам эмас.
IAI - Dimaris модуси.
I. Баъзи ёшлар спорт билан шуғулланадилар.
А. Спорт билан шуғулланганларнинг ҳаммаси соғлом кишилардир.
I. Баъзи соғлом кишилар ёшлардир.
ЕАО - Fesapo модуси.
Е. Ҳеч бир софист рост гапирмайди.
А. Ҳамма рост гапирмайдиганлар ёлғончидир.
О. Баъзи ёлғончилар софист эмас.
ЕIO - Fresison модуси.
Е. Ҳеч бир ақлли одам илмсиз эмас.
I. Баъзи илмcизлар ёшлардир.
О. Баъзи ёшлар ақлли одам эмас.
Силлогизмнинг IV-фигураси умумий тасдиқ ҳукм кўринишидаги хулосани бермайди.