Reja: Sanoatda ikki asosli kislotalar olinishi Kimyoviy xossalari To‘yinmagan ikki asosli karbon kislotalar Atsetilen bog‘li dikarbon kislotalar Ikki asosli to‘yingan va to‘yinmagan karbon kislotalar

Rijichki reaksiyasi: Dikarbon kislata Sa, Va, Rb va boshka tuzlarini gidrolizga uchratib vakumga olib borilsa ketohalkalanish ketadi. masalan:

• 
  Xensli-Prelog-SHtol reaksiyasi: Dikarbon kislotalarning efirlariga natriy tasir qilinsa, makroxalqali atsiloinga aylanadi.
  

• 
  M alon kislotasining efirida “SN₂”guruxi va 2-ta COOC₂H₅ orasida borligi uchun “CH₂” ni vodorodi juda xarakatchan xisoblanadi.
  

To‘yinmagan ikki asosli karbon kislotalar.
Eng birinchi vakili : fumar, mallein kislotalar xisoblanadi.

K imyoviy nuqtai nazardan fumar kislota juda qarorli, sababi kaboksil guruxlari bir-biridan uzoqda joylashgan, malein kislotada esa yaqinroq joylashgan. Ikkala kislotalar qo‘sh bog‘ga tegishli hamma reaksiya mavjud:

Har xil A_E reaksiyalarini fumar kislota xosil qilmaydi, agar fumar k-ta fosfor angidrid bilan qizdirilsa malein angidrid xosil qiladi.




Atsetilen bog‘li dikarbon kislotalar:



Ayrim vakillari:
HOOC-COOH:
SHavel k-tasi oson oksidlanib CO₂ va H₂O ga parchalanadi. SHuning uchun shavel kislota kimyoda keng qo‘llanilinidi. SHavel k-tasi va uning tuzlari yog‘och sanoatida juda keng qo‘llanilinadi. YOng‘oq yog‘ochi qizg‘ish rangga bo‘yaladi.
HOOC-COOH: Kimyo sanoatida mas. fenolformaldegid smolasining polikondensatsiya jarayonida katalizator vazifasini bajaradi.

• 
  Glikol va glioksil k-talarni olishda xom ashyo sifatida.
  
• 
  Uranni tozalashda.
  
• 
  Degidratatsiya jarayonida.
  
• 
  Alyuminiy oksalat va surmalarni materiallarini bo‘yashda.
  
• 
  
  
• 
  Fotografiyada. Proyavitel sifatida.
  
• 
  analitik kimyoda shavel kislotasi tabiiy materiallarda Sa miqdorini aniqlashda.