Reja: Reja: Singapur davlatining iqtisodiy rivojlanish tarixi

SINGAPUR DAVLATINING IQTISODIYOTI BILAN TANISHUV

Reja:

Reja:

1.Singapur davlatining iqtisodiy rivojlanish tarixi

2.Makroiqtisodiy ko’rsatkichlari

3.Fiskal siyosati

4.Pul-kredit siyosati

5.Investitsiya

1. Bundan 50 yil ilgari Singapurda aholi jon boshiga YaIM miqdori 320$ tashkil etgan.Hozirgi kunga kelib bu ko’rsatkich borasida dunyo miqyosida 6chi pog’onadan joy olgan.Bunday natijaga erishgunga qadar davlat o’g’ir yo’l bosib o’tgan.2chi jahon urushidan keyin 1969-yil 9-avgust kuni Singapur mustaqillikka erishdi. O’sha davrda mamlakatda ishlab chiqarish deyarli mavjud emas, na qazilma boyliklari na yetarli suv ta’minotiga ega emas edi.

1. Bundan 50 yil ilgari Singapurda aholi jon boshiga YaIM miqdori 320$ tashkil etgan.Hozirgi kunga kelib bu ko’rsatkich borasida dunyo miqyosida 6chi pog’onadan joy olgan.Bunday natijaga erishgunga qadar davlat o’g’ir yo’l bosib o’tgan.2chi jahon urushidan keyin 1969-yil 9-avgust kuni Singapur mustaqillikka erishdi. O’sha davrda mamlakatda ishlab chiqarish deyarli mavjud emas, na qazilma boyliklari na yetarli suv ta’minotiga ega emas edi.

Shu sababli birinchi navbatda ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish lozim deb hisoblashdi va buning uchun chet ellik investorlarni jalb qilishni eng optimal tanlov deb qarashdi.Mamlakatda rivojlanishni qo’llab-quvvatlash maqsadida oshirilgan islohotlar sarmoyadorlarga maqul keldi va tez orada ular investitsiya kiritishni boshlashdi.Buning natijasida Singapur qisqa vaqt ichida o’z sanoatini rivojlantirishga erishdi.

Shu sababli birinchi navbatda ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish lozim deb hisoblashdi va buning uchun chet ellik investorlarni jalb qilishni eng optimal tanlov deb qarashdi.Mamlakatda rivojlanishni qo’llab-quvvatlash maqsadida oshirilgan islohotlar sarmoyadorlarga maqul keldi va tez orada ular investitsiya kiritishni boshlashdi.Buning natijasida Singapur qisqa vaqt ichida o’z sanoatini rivojlantirishga erishdi.

Bundan keyin ular inson resurslari rivojlanishiga ahamiyat qaratishdi.Dastlab mamlakat hududida ko’plab texnik maktablar ochildi va xodimlar axborot texnologiyasi,neft kimyosi,elektronika kabi sohalarda o’zlarining malakalarini oshirdi. XX asr oxirida mamlakatda to’qimachilik,logistika,biotexnologiya tadqiqotlari,farmatsevtika va aerokosmik muhandisligi kabi sohalar rivojlangan.

Bundan keyin ular inson resurslari rivojlanishiga ahamiyat qaratishdi.Dastlab mamlakat hududida ko’plab texnik maktablar ochildi va xodimlar axborot texnologiyasi,neft kimyosi,elektronika kabi sohalarda o’zlarining malakalarini oshirdi. XX asr oxirida mamlakatda to’qimachilik,logistika,biotexnologiya tadqiqotlari,farmatsevtika va aerokosmik muhandisligi kabi sohalar rivojlangan.

Hozirgi kunga kelib turizm,savdo-sotiq(Singapur porti),

tibbiyot,elektronika kabi sohalari ham rivojlangan.

Makroiqtisodiy ko’rsatkichlari

1.Aholi soni ---- 5.45 mln

2.YaIM miqdori ---- 390$ mlrd

3.YaIM o’sish(kamayish) sur’ati ---- 2020-yil -5.4%

2021-yil +7%

4.Ishsizlik darajasi ----- 3.5%

5.O’rtacha oylik ish haqi ---- 4719$

Makroiqtisodiy ko’rsatkichlari

6.Eksport hajmi ---- 390,322$ mln

mashinasozlik va jihozlar– 43%

kimyoviy mahsulotlar – 19%

7.Import hajmi ---- 329.000$ mln

8.Tashqi qarz ---- 1,669.2$ mlrd (473% YaIMga)

9.Inflatsiya darajasi ---- 2.5%

10.Shahsiy iste’mol hajmi ---- 40.000 SGD

Fiskal siyosati

Singapurda fiskal siyosat o'rta va uzoq muddatli maqsadlarga kuchli urg'u berish bilan tavsiflanadi. U qisqa muddatli talabni boshqarish maqsadlariga emas, balki uzoq muddatli istiqbolda o'sishni ta'minlash uchun taklif tomoni shartlarini yaxshilashga ko'proq e'tibor qaratdi.

Pul-kredit siyosati

Hukumat pul-kredit siyosatini shakllantirish va amalga oshirish bilan bog'liq markaziy bankning barcha funktsiyalarini bajaradi. Singapurda pul-kredit siyosati barqaror iqtisodiy o'sishning asosi sifatida o'rta muddatli istiqbolda narxlar barqarorligini ta'minlash maqsadida savdo-sotiq hisobidagi valyuta kursini boshqarishga qaratilgan.

Investitsiya

Singapur butun dunyo bo'ylab chet elliklar, investorlar va Osiyoga kengaymoqchi bo'lgan tadbirkorlar uchun ajoyib joy sifatida tanilgan. Singapur Osiyoning eng muhim darvozalaridan biri hisoblanadi.Ko'pgina xorijiy investorlar va kompaniyalar Singapurni o'zining geografik joylashuvi tufayli o'ziga jalb qiladi, bu ularga dunyodagi eng katta bozorga oson kirish imkonini beradi,ya’ni Xitoyga. Mukammal infratuzilma va barqaror, ilg'or huquqiy va me'yoriy bazaga ega bo'lishi uni jozibador qiladigan sabablaridandir.

investitsiya

16 yoshdan oshgan taxminan 1.5 mln aholi investitsiya kiritadi.Eng ko’p investitsiya kiritiladigan sohalar :

1) aksiyalar va va qimmatli qog’ozlar – 52%

2) mol-mulk -- 24%

3) oltinga -- 20%

4) boshqa sohalar – 4%

Singapur porti

Singapurda ikkita asosiy tijorat port terminali operatorlari mavjud: PSA Corporation Limited va Jurong Port. Ikkala port ham barcha turdagi kemalarni sig'dira oladi. Singapur porti operatsion samaradorlikni optimallashtirish uchun mo'ljallangan yangi avlod texnologiyalaridan foydalanmoqda. Masofadan boshqariladigan kema uchuvchiligi va noqonuniy bunkerlarning oldini olish va ankrajdan foydalanishni optimallashtirish orqali port ishini kuchaytirish uchun dengizda aqliy tizim boshqa yangiliklar qatoriga kiradi.2020-yil ma’lumotlariga qaraganda portdan 4.2$ mlrd daromad kelgan.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

TAYYORLADI:ABDUXAKIMOV OTABEK