Psixoterapiyadan maslahat berishda kishini kasal sifatida qabul qiladigan bo’lsa, psixologik maslahat esa murojaat etuvchiga shaxs sifatida qaraydi.
G. Ebbingauz fikriga ko’ra , «Maslahat berish uzoq o’tmishga ega, biroq maslahat psixologiya qisqa tarixga ega» - Maslahat psixologiyada alohida soha sifatida 1951 yildan boshlab, ya’ni AQShda Shimoliy – g’arbiy konferenstiyada « Maslahat psixologiya» atamasini tavsiya qilgandan keyin, 1952 yilda maslahatchi psixolog degan yo’nalish ta’sis etilgandan so’ng va Amerika Psixologik Assostiastiyasi tomonidan psixolog bo’lmagan shaxslar foydalanayotgan «Maslahat berish va boshqaruv» mutaxassisligi atamasining «Konsultativ psixologiya» nomiga o’zgartirilganini ko’rsatib o’tish mumkin. Bu kabi o’zgartirishning ikkinchi sababi maslahat maydonini, psixoterapiya va psixopatologiyalarni davolashga qaratilgan qaratilgan klinik psixologiyadan ajratib olish edi.
Uaytli konsultativ psixologiyaning « ildizlari» deb birinchidan, turli xildagi individlarning psixologiyasini va uning psixometrik yoki psixologik o’lchovlar sifatidagi bo’limlarini, ikkinchidan amaliy psixologiyani ko’rsatadi. 1950 yilga qadar amaliy psixologiya maydoni birinchi navbatda klinik va tajribaviy psixologiya chegarasi sifatida tushunilgan. Amaliy psixologiyaning boshqa ikki bo’limi o’sha vaqtda ifodaviy psixologiya va sanoatlashgan psixologiya bo’lgan, Maslahat psixologiya rivojlanish jarayonida o’quv yurtlaridagi personal bilan ishlash va talabalarga maslahat berishga bo’lindi, sanoatlashgan psixologiyadan esa – kasbiy psixologiya va kasbiy maslahat berish ajralib chiqdi. Bu o’rinda konsultastiya berish va psixoterapiya tushunchalarining o’zaro munosabatlari haqida to’xtalib o’tamiz.
Psixoterapiya atamasi « psixologiya» lug’atida ( Moskva 1990y) quyidagicha tushuntiriladi: psixoterapiya yunonchadan olingan bo’lib, psyche ( qalb, ko’ngil) va therapeia ( davolash) ma’nolarini anglatadi. U insonning psixik, psixosomatik va nerv kasalliklarida o’zini anglash, ruhiyatiga ta’sir qiluvchi omillar verbal va noverbal, davolash muolajalari majmuini bildiradi.
Psixokorrekstiya esa u yoki bu buzilishlarni to’g’rilashga yo’naltirilgan biroq shu o’rinda davolash patologik buzilishlarni ba’zi hollarda to’la bartaraf etib bo’lmaydi.
Psixoterapiya va psikorrekstiyaning umumiy jihati shundaki, ular psixik faoliyat va inson organizmining nevrosomatik funkstiyalarini normallashtirish va yaxshilashga qaratilgan. ( Kabanov, Lichko, Smirnov 1983)
Psixoterapiya dori – darmonlarsiz bo’lgan psixologik faoliyatdir.
Psixologik maslahat ishlarini olib borishda bir- biriga yaqin bo’lgan 4ta tushuncha ajratiladi: psixoterapiya, psixokorrekstiya, shifokorsiz psixoterapiya, psixologik maslahat berish;
Maslahatlashish – bu qandaydir savol yuzasidan mutaxassis bilan maslaxatlashishdir.
Maslahat esa – bu kimgadir nima qilish kerakligi haqidagi fikrdir. Psixologik maslahat berish psixoterapiyadan shu sababli farq qiladi.Maslahat berish ko’proq shaxslararo munosabatlar bilan bog’liq.
Do'stlaringiz bilan baham: |