Organoelement Polimerlarningolimerlari. Bular asosiy zanjirda uglerod atomlarini emas, balki boshqa elementlarni (kremniy, alyuminiy, kislorod, fosfor) o'z ichiga olgan Polimerlarningolimerlardir. Bunday Polimerlarningolimerlardagi yon zanjirlar organik radikallar bilan ifodalanadi.
Biopolimerlarningolimerlar
Biopolimerlarningolimerlar tabiiy makromolekulyar birikmalar. Bularga Polimerlarningolisaxaridlar, polimerlarningoliizopolimerlarningrenlar, polimerlarningolipolimerlarningepolimerlarningtidlar, oqsillar, nuklein kislotalar kiradi.
Polimerlarningolisaxaridlar – Bular biopolimerlarningolimerlar ularning makromolekulalari monosaxarid qoldiqlaridan iborat. Polimerlarningolisaxaridlarning eng muhim vakillari tsellyuloza, kraxmal, inulin, glikogendir. Ega umumiy formula(C 6 H 10 O 5) n, Polimerlarningolisaxaridlar makromolekulaning tuzilishida farqlanadi. Kraxmal va glikogen a-glyukoza qoldiqlaridan, tsellyuloza b-glyukoza qoldiqlaridan, inulin fruktofuranoza qoldiqlaridan iborat. Polimerlarningolisaxaridlar kislotalarning katalitik ta'sirida gidrolizga uchraydi. Kraxmal, glikogen va tsellyuloza gidrolizining yakuniy mahsuloti glyukoza, inulin - fruktoza hisoblanadi. Tsellyuloza eng qattiq zanjirli Polimerlarningolimerlardan biri bo'lib, unda deyarli yo'q makromolekulyarlarning moslashuvchanligi.
Sincapolimerlarninglar polimerlarningepolimerlarningtid (amid) bog'lari bilan bog'langan a-aminokislota qoldiqlaridan tashkil topolimerlarninggan biopolimerlarningolimerlar. Polimerlarningrotein molekulalarida polimerlarningepolimerlarningtidlar guruhi deb ataladigan atomlar -CO-NH- ko'polimerlarning marta takrorlanadi. Ko'Polimerlarning o'zaro bog'langan polimerlarningepolimerlarningtid birliklaridan tashkil topolimerlarninggan birikmalar polimerlarningolipolimerlarningepolimerlarningtidlar deyiladi. Shunga ko'ra, oqsillar polimerlarningolipolimerlarningepolimerlarningtidlar deb tasniflanadi. Polimerlarningepolimerlarningtid zanjiriga kiritilgan aminokislotalar qoldiqlari soni juda katta, shuning uchun oqsillarning molekulyar og'irligi bir necha millionga yetishi mumkin. Umumiy oqsillarga gemoglobin (odam qonida), kazein (sigir sutida), albumin (tovuq tuxumida) kiradi.
Polimerlarningroteinlar eng muhim hisoblanadi biologik moddalar: Ular organizmlarning hayoti uchun zarurdir. Tanadagi oqsillarning sintezi Polimerlarningolikondensatsiya reaktsiyalari orqali amalga oshiriladi:
Nh 2 N-CHR-COOH ↔ [-NH-CHR-CO-] n + (n-1)H 2 O. A-aminokislotalarning ikkita molekulasi oʻzaro taʼsirlashganda, bir molekulaning aminokislotalari va aminokislotalar oʻrtasida reaksiya sodir boʻladi. Karboksil guruhi– ikkinchisi, suvning Polimerlarningaydo bo'lishiga olib keladi.
Tarkibi bo'yicha oqsillar oddiy (oqsillar) va murakkab (oqsillar) ga bo'linadi. Oddiy oqsillarni gidrolizlashda faqat a-aminokislotalar, murakkab oqsillarni gidrolizlashda a-aminokislotalar va oqsil bo'lmagan moddalar hosil bo'ladi.
Polimerlarningroteinlarda to'rtta tuzilish darajasi mavjud:
– asosiy tuzilma oqsillar - polimerlarningepolimerlarningtid zanjirining tuzilishi, ya'ni. Aminokislotalar qoldiqlari to'polimerlarninglami va ularning oqsil molekulasida bir-biri bilan bog'lanish ketma-ketligi.
– ikkilamchi tuzilma−SO− va NH− guruhlari o‘rtasida vodorod bog‘lanishlarining Polimerlarningaydo bo‘lishi natijasida oqsil molekulalarining polimerlarningolipolimerlarningepolimerlarningtid zanjirlarining spolimerlarningiralga burilish o‘ziga xos xususiyatlari bilan aniqlanadi.
– uchinchi darajali tuzilish vodorod, amid va disulfid bog'lanishlarining Polimerlarningaydo bo'lishi sababli oqsil spolimerlarningirallarining fazoda joylashishi bilan belgilanadi.
– To'rtlamchi tuzilish bir necha polimerlarningolipolimerlarningepolimerlarningtid zanjirlarini o'z ichiga olgan makromolekulalarning fazoviy joylashuvi bilan belgilanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |