|
MUHAMMA AL-XORAZMIY nomidagi TOSHKENT AXBOROT TEXNALOGIYALARI universiteti Urganch filiali’’Komyuter injinirngi fakulteti
2-kurs 961-19 guruh talabasi Eltazarov Bekzod
Elektronika va sxemalar 2 fanidan yozgan
MUSTAQIL ISHI
O`zgarmas kuchanish sathini siljitish qurilmasi.
REJA:
1.O`zgarmas kuchlanish.
2.Barqoror toq generatori
3.O`zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmasi
O„zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmasi
Integral kuchaytirgichlar bevosita bog‗langan bosqich sxemalari
ko‗rinishida quriladilar. Bu vaqtda bosqichdan bosqichga o‗tganda signal doimiy
tashkil etuvchisining o‗zgarishi kuzatiladi. Bu holat esa keyingi bosqichlarni ishlab
chiqarishda qiyinchiliklar tug‗diradi. Bu kamchilikni bartaraf etish maqsadida
o‗zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmalari qo‗llaniladi. Ular sath
transformatorlari deb ham ataladilar. Bu vaqtda sath siljitish qurilmasi signal
78
78
o‗zgarmas tashkil etuvchisini keyingi bosqichga o‗zgarishlarsiz uzatishi kerak,
ya‘ni kuchlanish bo‗yicha kuchaytirish koeffisienti
U
K
1 bo‗lishi kerak.
Operasion kuchaytirgichlarda
ЧИК
U
sathini siljitish VT1 tranzistorda
bajarilgan emitter qaytargich asosida amalga oshiriladi. Uning emitter zanjiriga R1
rezistor va VT2 hamda VT3 tranzistorlarda bajarilgan barqaror tok generatorlari
ulanadi , Signal mavjud bo‗maganda
КИР
U
kirish potensiali oldingi
bosqich chiqish kuchlanishining o‗zgarmas tashkil etuvchisi qiymatiga teng
bo‗ladi.
ЧИК
U
chiqish potensiali siljitish sxemasi hisobiga
1
1
1
R
I
U
U
Э
БЭ
kattalikka kamayadi. I
E1
tok barqaror bo‗lganligi sababli
U
siljish kuchlanishi
ham o‗zgarmas bo‗ladi. Ixtiyoriy
КИР
U
qiymatida
ЧИК
U
chiqish potensiali
0
1
R
R
nisbatlarni to‗g‗ri tanlash natijasida nolga teng qilinishi mumkin. BTG dinamik
chiqish qarshiligi R1 dan ancha katta bo‗lganligi sababli, siljish sxemasida signal
deyarli so‗nmaydi.
Integral kuchaytirgichlar bevosita bog‘langan bosqich sxemalari ko‘rinishida quriladilar. Bu vaqtda bosqichdan bosqichga o‘tganda signal doimiy tashkil etuvchisining o‘zgarishi kuzatiladi. Bu holat esa keyingi bosqichlarni ishlab chiqarishda qiyinchiliklar tug‘diradi. Bu kamchilikni bartaraf etish maqsadida o‘zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmalari qo‘llaniladi. Ular sath transformatorlari deb ham ataladilar. Bu vaqtda sath siljitish qurilmasi signal o‘zgarmas tashkil etuvchisini keyingi bosqichga o‘zgarishlarsiz uzatishi kerak, ya’ni kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffisienti
1 bo‘lishi kerak.
Operasion kuchaytirgichlarda sathini siljitish VT1 tranzistorda bajarilgan emitter qaytargich asosida amalga oshiriladi. Uning emitter zanjiriga R1 rezistor va VT2 hamda VT3 tranzistorlarda bajarilgan barqaror tok generatorlari ulanadi,, Signal mavjud bo‘maganda
kirish potensiali oldingi bosqich chiqish kuchlanishining o‘zgarmas tashkil etuvchisi qiymatiga teng bo‘ladi. chiqish potensiali siljitish sxemasi hisobiga kattalikka kamayadi. IE1 tok barqaror bo‘lganligi sababli siljish kuchlanishi ham o‘zgarmas bo‘ladi. Ixtiyoriy qiymatida chiqish potensiali nisbatlarni to‘g‘ri tanlash natijasida nolga teng qilinishi mumkin. BTG dinamik chiqish qarshiligi R1 dan ancha katta bo‘lganligi sababli, siljish sxemasida signal deyarli so‘nmaydi
Balans sxemalari asosidagi kuchaytirgichlar
Yakka kuchaytirgich bosqichlarini manfiy teskari zanjiri orqali bosqichlash yo‘li bilan keng polosali kuchaytirgichlarni integral usulda yasashda yaxshilash mumkin.
Bir vaqtning o‘zida balans sxemalar asosida qurilgan kuchaytirgichlarda xarakteristikalar sezilarli yaxshilanishi kuzatiladi.
Bu turdagi kuchaytirgichlarda kirish bosqichi sifatida balans turli sodda sxemalar – differensial kuchaytirgichlar (parallel – balansli yoki farqli). Ular ishining yuqori barqarorligi va kichik nol dreyfi bilan ajralib turadi.
Balans sxema ishlash prinsipini to‘rt yelkali ko‘prik sxema misolida tushuntirish mumkin ,
Agar ko‘prik balans sharti bajarilsa, ya’ni , u holda yuklama qarshiligi RYu da tok va mos ravishda kuchlanish nolga teng bo‘ladi. Kuchlanish manbai qiymati va ko‘prik yelkasidagi rezistorlar qarshilik qiymatlari o‘zgarsa ham balans buzilmaydi, faqat rezistor qarshiliklari nisbati o‘zgarishsiz qolsagina.
Bitta tranzistorda bajarilgan kuchaytirgich bosqichlarida kollektor (emitter) yuklamalarida signalga bog‘liq bo‘lmagan kuchlanish ajraladi. Bu kuchlanish manba qiymati o‘zgarsa, qizish natijasida tranzistor toklari qiymatlari o‘zgarsa va boshqa ta’sirlar natijasida o‘zgaradi va bu bilan kuchaytirish qurilmasi parametrlarini barqarorligini pasaytiradi.
Elementar kuchaytirish bosqichlariga nisbatan differensial kuchaytirgich dinamik xarakteristikalarini barqaror tok generatori hisobiga uning ish rejimini barqarorlash yordamida amalga oshirish ham mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
