Reja: Orfografiya va uning asosiy tamoyillari: fonetik tamoyil Morfologik tamoyil Shakliy-ananaviy tamoyil 4 Differentsiatsiya tamoyili. Tayanch tushunchalar



Download 30,55 Kb.
bet1/6
Sana16.01.2022
Hajmi30,55 Kb.
#372097
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Документ Microsoft Word


Reja:

1.Orfografiya va uning asosiy tamoyillari:

1)                Fonetik tamoyil

2)                Morfologik tamoyil

3)                Shakliy-ananaviy tamoyil

4)                Differentsiatsiya tamoyili.

 

Tayanch tushunchalar:

 Orfografiya – adabiy tilning to’g’ri yozish qonun-qoidalarini o’rganuvchi bo’lim.



Fonetik tamoyil – talaffuzni yozuvda aks ettiradigan tamoyil.

Morfologik tamoyil – talaffuzni emas, balki so’z va qo’shimchalarni asliga mos holda yozadigan tamoyil.

Shakliy-ananaviy tamoyil – o’zlashgan so’zlarning shakli yozuvda saqlanadigan tamoyil.

Differentsiatsiya tamoyili – shakli va talaffuzi bir xil bo’lgan so’zlarning yozuvda turli shartli belgilar vositasida farqlanadigan tamoyil.  

Jamiyatning har bir a’zosidan to`g`ri so`zlay olish va savodli yoza bilish talab etiladi. O`quv muassasalari oldida turgan asosiy vazifa ham shu talab asosida kelib chiqadi. Adabiy tilning ikki shakli bo`lib, ulardan biri yozma nutqdir. Bu nutq orfografiya qonun-qoidalariga asoslanadi. Demak, orfografiya adabiy tilning yozma shakliga xos bo`lib, u tildagi o`zak-negiz va qo`shimchalarni agona tarzda to`g`ri yozish haqidagi qoidalar yig`indisidir. Kirill grafikasi asosidagi imlo qoidalari 1956 yilda tasdiqlangan. Bu imlo qoidalari quyidagi bo`limlarni o`z ichiga oladi: 1. Ayrim harflar imlosi; 2. O`zak-negiz va qo`shimchalar imlosi; 3. Qo`shma so`z va so`z birikmalari imlosi; 4. Bo`g`in ko`chirilishi; 5. Bosh harflarning yozilishi.

1995 yil 24 avgustda lotin grafikasi asosidagi o`zbek yozuvining imlosiga doir qoidalari tasdiqlandi. Bu imlo qoidalari quyidagi bo`limlardan tuzilgan:

1.     Ayrim harflar imlosi: unlilar imlosi, undoshlar imlosi.

2.     Asos va qo`shimchalar imlosi.

3.     Qo`shib yozish.

4.     Ajratib yozish.

5.     CHiziqcha bilan yozish.

6.     Bosh harflar bilan yozish.

7.     Ko`chirish qoidalari.

Ikki xil grafikaga asoslangan imlo qoidalari ayrim o`rinlari bilan farqlanadi.

1.Orfografiya grekcha orphos («to`g`ri») va grapho («yozaman») so`zlaridan tashkil topgan bo`lib, «to`g`ri yozaman» degan ma’noni bildiradi.

Imlo qoidalari orfografiyaning fonetik, morfologik, shakliy, an’anaviy va differentsiya tamoyillari asosida ishlab chiqilgan. Fonetik va morfologik tamoyillar o`zbek orfografiyasining asosiy tamoyillaridir.


Download 30,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish