Reja: O'qituvchi sh in ralmashuv bilan bo 'liq xususiyatlari

O' qituvchinig kommunikativ qobiliyati
Reja:

1. 
   O'qituvchi sh in ralmashuv bilan bo 'liq xususiyatlari
   
2. 
   Pedagogik qobi estruktura•siga kira gan yordamchi xislat va xususiyatlar.
   
3. 
   Dilkashlik va odamlarga aralashmaslikning shaxsiy xususiyatlarl
   
4. 
   Pedagogningo'quvchiga ta'sir etish turlari.
   
5. 
   Ishonch. Ishonch hosil qilish shakllari.
   
6. 
   Ishontirish —p SYU z
   

ARXIV.UZ

ARXIV.UZ

Oqituvchining bo'lishi ko'p Jihatdan unda pedagogik qobil!yptovmavjudligiga, mahoratiga bog'liq bo'ladi. Psixologiyada pedagogik qobiÍiyatlar deganda insonning muayyan psixologik xususiyatlarini tushunish qabul qilingan. Bu xususiyatlar uning o'qituvchi vazifasida bolalarni o'qitish va bolalarga ta'lim bsrishda yuksak natijalarni qo'lga kiritilganining sharti hisoblanadi. Malumki, shaxsning u yoki bu qobiliyatlarini hosil qiluvchi xislatlar va xususiyatlar o sid 'ynasa, boshqalari yordamchi rol o'ynaydi.
Birinchi navb a perseptiv, ya'ni idrok qilish sohasiga taalluqll bo'lgan xususiyatlar (ulardan eng muhimrog'i kuzatunchanlikdir) etakchl rol oynaydl, o'qituvchiga o'quvchining psixologiyasini, uning psixik holatini o'xshash tarzda idrok etish, muayyan holda umuman snnf jamaosining ahvoliga to'g'ri baho berish imkonini beradi. chi shaxsining o'zaro fikr almashuv bilan bog'liq xususiyatlari tark ébkpatiyá, óni o'quvchilarning psixik holatini tushunlshga va plaigxaeilinishga tayyorgarlikni hisoblash mumkin. Buning zarur sharti bolalarga bo'lgan muhabbatdir. Nihoyat, o'qituvchi shaxsining o'zaro fikr almashuv bilan bog'liq xususiyatlarning uchinchi tarkibiy qismi, deb ijtimoly o'zaro harakatda bo'lgan yuksak rivojlangan ehtiyojni hisoblash mumkin. U bilimlarni boshqalayga_hgrishda, bolalar bilan muomala jarayonini tashkil etish Istagida namoyo qobiliyati ham pedagogik qobiliyatlarning tarkibiy qismid a o'quvchilarning har xil faoliyat turlariga jalb qilinishida, Jamoaning har bir Oquvchiga ta'sir ko'rsatish quroliga aylanishida, har bir o'quvchiga faoliyat, vaziyatni tâminlab berishda namoyon bo'ladi. Oqituvchida Utimoiy harakatda bo'lgan, unda mavJud bo'lgan pedagogik nazokat maydonga chiqadi. Endi pedagogik qobiliyatlar strukturasiga kiradigan yordamchi xi slatlar va xusu ch'qamiz.
Bu, avvalo, aql-i knññg-wniiiãyyo xisfatarii%hozirjavoblik, tanqid ko'zi bilan qarash, sobitqadáhllik va boshqa bir qator xislatlardir.
O'qituvchining nutqi, notiqlik qobiliyatlarining mavjudligi, soz boyligi Va hokazolar ham muhim rol o'ynaydi. Tabiatida bir qadar artistlik xususiyatiga ega bo'lishi (xayol,o'quvchilar bilan muomalada muvaffaqiyatga muayyan rol o'ynaydi. Pedagogik qobiliyatlar faqat pedagogik faoliyat samarali bo'lishinnng shartigina emas, balki ko'p jihatdan o'qituvchining muvaffaqiyatll ishlashining natijasi hamdir. Shu munosabat bilan o'qltuvchining o'zida pedagogik qobiliyatlarniig aniq maqsadini ko'zlab tarkib topish va rivojlanishi katta rol o'ynaydi. Tajriba va maxsus tadqiqotlar buning batamom xaqlqiy »e lieipi8q'rșatrp,oqa
Masalan, shaxs eŕăVÎiC Aiîăłsfs;atlaŕhlhŕeng muhim elementi bo'lgan kuzatuvchanlik ôQ1ituvchining pedagogik tajriba hosil qilish jarayonida ham, uning maxsus kuch-g'ayrati natijasida ham rivojlanadi, takomillashadi. O'qituvchi o'zining ijtlmoiy-psixologlk kuzatuvchanligini, ya'ni o'quvchilarda turli xarakter xususiyatlari, mayllarini payqab ollsh qobiliyatigina emas, shu bilan birga ularning paydo bo'lish vaziyatlțnuvofiq baho berish mahoratini rivojlantirishga qodlrdir. Oqituvchi 0'z 0' uvchîlaririlnî ÔlÔJhț1hJțÎdąŔÎ oizaro munosabatlarni, oizining ular bilan 0'za abatlarini hozirgi daqiqada qanday bo'lmasin, xuddl shunday idrok etish va ko'rish mahoratini, ya'ni ta'lim-tarbiya jarayonida ro'y berayotgan narsalarni ichdan idrok etish mahoratini doimo takomillashtirib borishi lozim.
B u esa osongina q?lgațiritilmaydi. Gap shundaki, pedagogning idrok etishi har qanday kuzatuvęliniąg ?tlShJga eshaydi, chunkl pedagog hamisha Oquvchilarga vaziyatda turadi, ma'lum darajada ulardan, ular faoliyatidan (uning tashkilotchisi bolsa ham) uzoqlashgan bolladi. Shu sababli pedagog Ozi ko'rayotgan narsalarga O'zining ijtimoiy rivojlanish jarayonida idrok qilgan normativ mulohazalarini ongli va ongsiz ravishda kelishi mumkinki, pedagog uchun yangi bo'lgan hodisalar uning Ozida mavjud bo'lgan normalar va tasavvurlar talqin gilishi mumkin. Bundan tashqari, pedagogning mu shga intilishi unda ahamiyatli biror faktni o'tkazib ńbormaslik uchun qulay yo'nalish hosil qiladi. Agar O'qituvchi bolalarniig xatti-harakatlarini faqat to'g'ri idrok etib, bah0 bersa, ularni vujudga keltirgan sabablarni Chuqur olsagina, shu bilan birga 0'zida sabot, o'zini tuta bilish, sabr-toqat seȘrlțh xyșusiyatlarini rivojlantira olsagina, yuqoridagi vazif ri i mumkin. O 'qituvchining 0'z o'quvchilarini: ularning fe'l-atvorlari, tengdoshlari va kattalar bilan munosabatlarini turli voqealarga, muammolarga va hokazolarga munosabatlarini doimo o'rganib va bilib borishga intilishi muhimdir. O'qituvchi bolalarni qanchalik bilib olsa, unda bolalar bilan munosabatda xushmuomala bo'lish imkoniyatlari shu qadar ko'proq bo'ladi. Lekiin o'qituvchi oțz o'qtŔ; nypq/nr0f1 1)0'Jshga harakat qllar ekan, ba'zan tegishli daqiqalar z Ŕhitińa41iŔŕ lozih1^C bÓlgan narsalarni eshitmasdan o'tib ketishi lozim. Bunga sabab zshitish odobsizlik bo'lishi mumkinligi, yoki vaziyat noaniq bo'llb turganda, eshitish darhol aniqlik kiritish zarurliginl taqozo qillshdir. Oquvchilar bilan Oz muomalasinl baqlrlq va mayda Chuyda narsalarga aralashishga aylantirib yubormaslik uchun kundallk ishlarda nimanidlr sezmay qolishni Orgatish lłuhłmdlr.
Nihoyat, baîzan ham foydall bdladi. Bularning hammasl o'qituvshilarnlń"g o'quvchilar bilan bo'ladigan kichik ixtiloflarga barham beradi, unga o'kuvchilar bilan bo'ladigai kelishmovchiliklarga teglshli darajada odob bilan aralashuvga yordam beradi. V. A. Suxomlinskly takidlab otganidek, pedagog bolalar, ayniqsa, katta yoshdagi o'quvchilar Ortasidagi ziddiyatlarga juda ehtiyotkorlik bilan lozim. U shuningdek ziddiyatlarning shunday sohasi borki, unda pedâgoĐin8.aralașhYY'J n!Đ9yatda cheklangan bo'lishi, hamma kel ishmovchilikl a ddiyatlar ham jamoada muhokama qilish ob'ekti bo'lmasligi munikin va lozim, deb hisoblagan edi.
pedagogning tarbiyalanuvchilar idroki, hissiyoti va tarbiyasiga ta'sir etishning qanday imkoniyatlari bor?
H ar bir endi ish boshlovchi pedagog taisir etish yo'llari, o'quvchilar bilan muloqotda bo '11 0' NȚințbiladimi?
ljtimoiy-psixoloagogik muloqot malakasiga asosan ikkita asosiy kOiKmunikativ ta'sir etish turlarini ajratishi mumkin: ishonch hosil qilish va ishontirish.
pedagogning h h:arahatit Sa'biyfllaptychining munosabatlari, fikrlari, hissiyotlari, faoliy i shakllantirishga, ya'ni ularning psixikasi va xulqiga har tomonlama ta'sir etishga qaratilgan. Lekin ishonch hosil qilish va ishontirishning psixologik Jarayoni turlichadir. Ta'sir etishning har bir yo'li o'z spesifik xarkteriga ega.
Pedagogik adabiyotda «Pedagogik ta'sir qilish» termini qabul qilingan. Bu b/lqn_mupopbëtida uning passivligini anglatadi. Lekin bola kelajakda liài i6h10iilaii1aJkamò140bgan inson bo'lib etishishini istasak, pedagogik o'zardtâsir etishni qaysi yo'llar bilan amalga oshirishni o'ylashimiz kerak.
O'sayotgan bola ijtimoiy borliq tabiat bilan o'zaro ta'sirda bo'ladi. O'zaro ta'sir etishning natijasi sifatida uning ishonchi shakllanadi, ya'ni bilimlar sistemasi, qarashlari, munos1batVVxxulq ta'sir etish natijasi sifatida ko'rib chiqaylik. Ishonch hosil qilish haqiq 60'160, Àaqiqiy ishonch hosil qilish real voqeahodisalarga mo ladiÂloto'g•ri ishonch esa xavfli, noto'g'ri ishlarni va salbiy hayotiy masalalarning sintezi tarzida namoyon bo'ladi.
Pedagoglar Juda ko'p o'quvchilarning noto' Cri ishonchlari bilan to'qnashadilar.
Ba'zi o'quvchilarning noto'g'ri ishonchlariga A.I.Kochetov quyidagilarni kiritadi.

• 
  alo 0 'qish — me'ypydau!ashqari, faqat maqtanchoqlar alo o•qiydi;
  
• 
  me'yordagi 0 'q Olishi kerak, aks holda uni hech kim mensimaydi;
  
• 
  aldash — aql va topqirlik belgisi;
  
• 
  bilan mehnat qilish — ortiqcha kuch ishlatish.
  

Bunday ishonchlar mustahkamlanib, aqliy va Jismoniy passivlikka O'tadi. Noto'g'ri ishonchni to'g'rilash pedagogda ko'p harakat talab qiladi. Buni 3
yo amal

1. 
   S inf Jamoasida Sogi10inLijiimOiV fikllanlklakllantirish.
   
2. 
   Maxsus shaxsi'; malakani ixtiro qilish.
   
3. 
   Noto'g'ri ishonchni qabul qilmaslik, rad etish. Noto'g'ri ishonchda haqiqiy fikrlar va ustanovkalar almashinishi kerak.
   

Insonning ishon 3 kprnpppeptgy'ig"lgariybilim-hissiyot-xulq. Ishonch hosil qilish quyidagi ul bor: tu shunarli-hayotda ortda qolmoq- qabul qilmoqishlab berdimlar.
Ishonch hosil qilish yangi qarashlar, munosabatlarni shakllantiradi, noto'g'ri qarashlar va munosabatlarni o'zgartiradi. Ishonch hosil qilish yangi qarashlar, munosabatlarni shakllantiradi va noto'g'ri qarashlar, munosabatlarni o'zgartiradi.
Ishonch hosil qiya, suhbat, o'qituvchi himoyasl, shaxsiy namuna.
I shonch hosil q da o'zaro ta'sir qilish metodi sifatida maksimal ta'sirli bo'lishi uchun, u bir qancha shartlarga rioya qllish kerak:

• 
  ishonchning mazmuni va formasi bolalarning yosh xususiyatlarining darajasiga yordam beradi;
  
• 
  ishonch hosil biyalanuvchining shaxsiy dunyoqarashiga mos kelishi