Reja: Moliyaning mohiyati va vazifalari. Moliya tizimi Soliq tizimi va uning vazifalari Pul muomalasi va uning amal qilish qonuniyatlari Kreditning mohiyati

Ko’rsatkich	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007
2008
Tijorat banklari aktivlari (mlrd so’m)	3198,0	3918,2	4419,0	6400,0	6630,6	7208,0	9276,2	12065,0
Tijorat banklari yalpi kapitali hajmi (mlrd so’m)	602,0	714,7	791,0	824,0	930,9	1250,0	1502,6	2104,0
Faoliyat ko’rsatayotgan mini-banklar soni (birlik)	309	530	795	1122	1450	1500	2038	2161
Kichik tadbirkorlik sub‘ektlariga ajratilgan kreditlar hajmi (mlrd so’m)	206,0	256,0	294,0	353,9	419,9	547,9	743,7	1251,0
Tijorat banklarda aholi omonatlari qoldig’i (mlrd so’m)	91,5	170,1	245,0	323,0	449,5	975,0	994,6	1724,0
O’rta va uzoq muddatli kreditlarning jami ktredit qo’yilmalaridagi ulushi (foiz)	74,0	81,0	81,0	82,8	81,0	85,0	86,7	-

Asosiy tayanch tushunchalar
Moliya – pul fondlarining harakati, ya‘ni ularning shakllanishi, taqsimlanishi va foydalanilishi bilan bog’liq ravishda vujudga keladigan munosabatlardir.
Moliya tizimi – moliyaviy munosabatlar va turli darajada ularga xizmat qiluvchi moliyaviy muassasalardir.
Davlat byudjeti – davlat xarajatlari va ularni moliyaviy ta‘minlash manbalarining tartiblashtirishga rejasi.
Byudjet taqchilligi – byudjet xarajatlarining daromadlar qismidan ortiqcha bo’lishi natijasida vujudga kelgan farq..
Pul muomalasi – tovarlar aylanishiga holda notovar xarakteridagi to’lovlar va hisoblarga xizmat qiluvchi naqd pullar va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlarning harakati.
Pul tizimi – tarixan tarkib topgan va milliy qonunchilik bilan mustahkamlangan, mamlakatda pul muomalasini tashkil qilish shakli.
Inflyatsiya – qog’oz pul birligining qadrsizlanishi.
Kredit – bush turgan pul mablag’larini ssuda fondi shaklida to’rlash va ularni takror ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun qarzga berish.
Foiz normasi (stavkasi) – foiz yoki foizni daromadning qarzga berilgan pul summasiga nisbatining foizda ifodalanishi.
Banklar – kredit munosabatlariga xizmat qilib, kredit tizimining negizini tashkil qiluvchi maxsus muassasalar.
Bank operatsiyalari – mablag’larni jalb qilish va ularni joylashtirish bo’yicha amalga oshiriladigan operatsiyalar.
Bank foydasi – olingan va yo’langan foiz summalari o’rtasidagi farq..
Bank foyda normasi – bank sof foydasining uning o’z kapitaliga nisbatining foizdagi ifodasi.
Laffer egri chizig’i – davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o’rtasidagi bog’liqlikning tasvirlanishi.
Lizing – kreditning pulsiz shakli bo’lib, odatda ishlab chiqarish vositalari va boshqa moddiy boyliklarni keyinchalik foydalanuvchilar tomonidan muntazam ravishda haq to’lab borib, sotib olish sharti bilan uzoq muddatli ijaraga berishdan iborat.
Faktoring – boshqa iqtisodiy sub‘ektlarning qarzdorlik bo’yicha majburiyatlarini sotib olish yoki qayta sotish munosabatlari.
Farfeyting – uzoq muddatli faktoring munosabatlari bo’lib, qarzdorlik bo’yicha huquqlarni sotib olgan bank ularni odatda 1-5 yil vaqt o’tgandan so’ng undirishi mumkin bo’ladi.
Trast – mijozlarning kapitallarini boshqarish bo’yicha operatsiyalaridir.