Reja: Milliy daromadning mohiyati va ahamiyati. Milliy daromadning tarkibi

Milliy daromadlar statistikasi

Reja:

1.Milliy daromadning mohiyati va ahamiyati.

2.Milliy daromadning tarkibi.

3.Milliy daromadning taqsimlanishi.

4.Mamlakatimizda milliy daromadning tarkibi.

Kirish

Milliy iqtisodiyotda mamlakat rivojini tavsiflovchi asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar toifasiga Yalpi Milliy Mahsulot(YaMM), Sof Milliy Mahsulot(SMM), Milliy Daromad(MD), Shaxsiy Daromad (SHD) kiradi.

Ushbu ko’rsatkichlardan biri Milliy daromad: uning mohiyati, taqsimlanishini mamlakatimiz hamda umumiy miqyosda tahlil qilishga harakat qilganman.

Milliy daromad (MD)- bu milliy ishlab chiqarishdan olingan daromad yoki ijtimoiy ishlab chiqarishdagi barcha daromad turlarining yig’indisidir. Milliy daromad- uy xo’jaliklari daromadlarini ko’rsatuvchi ko’rsatkich hisoblanadi. MD ning tarkibi : ish haqi,renta, foyda, foiz to’g’risida daromadlarning mamlakatimizdagi holati ahamiyati xususida to’xtalib Yurtboshimizning quyidagi so’zlarini keltirish lozim:

Mamlakatimizda aholi samarali muhofaza qilishga yo’naltirilgan maqsadli chora-tadbirlar hamda yuqori iqtisodiy o’sish bevosita uy xo’jaliklari daromadlari bilan bog’liqligini unutmasligimiz lozim. Zero,Milliy daromadning muttasil ko’payishi, o’sishi ishlab chiqarish sohasida va boshqa sohalarda band kishilar, korxonalar va tashkilotlar moddiy ta’minlanishini yanada oshiradi.

O’zbekiston Respublikasi Birinchi
Prezidenti
I.A. Karimovning
O’Z.R Konstitutsiyasi
qabul qilinganligining
18 yilligi tantanali marosimidagi
ma’ruzasidan

Milliy daromad – g’arb mamlakatlari iqtisodchilari talqinida mamlakatdagi mehnat, kapital va yer egalarining bir yilda olgan ish haqi, foyda, foiz va renta kabi daromadlar yig’indisi.

Milliy daromadning formulasini quyidagicha yozish mumkin:

Ni= W+RENT+P+S

Bunda Ni(national income)-milliy daromadlar.

W(wages)- ish haqi; aholining uy xo’jaliklari o’rtasida taqsimlanadigan mehnat daromadlari.

RENT(renta)- yerdan keladigan daromad (yerdan foylananilganligi uchun to’lanadigan haq)

P(payment-foyda), S(foiz)- kapitaldan va tadbirkorlikdan keladigan daromadlar

2. Milliy daromadning tarkibi.

W(wages)- ish haqi mehnatga pul shaklida to’lanadigan haq; qiymatning o’zgargan shakli, ish kuchi (taqdim etilgan mehnat xizmati) ning bahosi.

• W(wages)- ish haqi mehnatga pul shaklida to’lanadigan haq; qiymatning o’zgargan shakli, ish kuchi (taqdim etilgan mehnat xizmati) ning bahosi.

Rivojlangan mamlakatlarda ish haqini tashkil qilish va tartibga solishda davlat muhim rol o’ynaydi.

Davlat soliqlari, to’lov,jarimalarni hisoblashda, jismoniy shaxslardan undiriladigan daromad solig’i darajalarini belgilashda ish haqi minimumi baza tarzida foydalaniladi. O’zbekistonda 1992-yildan boshlab joriy qilingan. Hozirda ushbu ko’rsatkich 62920 so’mni tashkil qiladi.

Renta(nem.renta, lot. Reddita-qaytarib berilgan)- -- Mulk egalarining tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanmasdan yer, mol- mulk, kapitaldan muntazam oladigan daromadi; ssudaga berilgan kapitaldan foiz, yer egalarining ijaraga berilgan yer uchastkasidan, uy joy egalarining ijaraga berilgan binolardan mumtazam oladigan daromadi.

Uy xo’jaliklari o’zlariga tegishli bo’lgan tabiiy resurslar, inson resurslari va kapitalni biznes subyektlariga pul to’lovlari-maosh,oylik,ish haqi, ijara,foiz to’lovlari va foyda evaziga sotadilar. Ushbu daromad to’lovlari biznes subyektlari tomonidan ishlab chiqilgan tayyor mahsulot va xizmatlarni sotib olishga sarflanadi. Ishlab chiqarish korxonalari ushbu savdodan tushgan daromad hisobiga , yana tovar va xizmatlar ishlab chiqarish uchun, uy xo’jaliklari egalaridan ko’proq ishlab chiqarish xarid qiladilar. Bu esa milliy daromadning taqsimlanishiga misol bo’ladi

3. Milliy daromadning taqsimlanishi.

Davlat soliqlardan va transfert to’lovlaridan foydalanish yo’li bilan jamiyat milliy daromadini kambag’allar foydasiga qayta taqsimlaydi. Daromadlardan olinadigan soliq stavkalarini eng yuqori chegarasini sezilarli darajada pasaytirish ishchi taklifi bilan bog’liq salbiy oqibatlarni oldini olishi mumkin.

Dunyo aholisining geografik taqsimlanishi va dunyo boylikgininig aholiga nisbatan mamlakatlar o’rtasida teskari taqsimoti.

• Dunyo aholisining geografik taqsimlanishi va dunyo boylikgininig aholiga nisbatan mamlakatlar o’rtasida teskari taqsimoti.

Dunyodagi eng boy 359 ta odamning 1yillik daromadi 2,4 mlrd. O’rta hol (yer yuzi ning 40%) aholisining daromadiga teng.

O’zbekistonda Milliy daromadni ishlab chiqarish sohasida yaratilgan sof mahsulot sifatida hisoblash bo’yicha katta tajribalar to’plangan. Chunki o’tmishda O’zbekistonda ishlab chiqarilgan va foydalanilgan Milliy daromad sof mahsulot sifatida hisoblangan.Bu usul ishlab chiqariladigan mahsulotni hisoblash, iste’molni jamg’arishni optimallashtirish siyosatini o’tkazishga imkon beradi.

4. Mamlakatimizda milliy daromadning tarkibi.
Daromadlardan olinadigan soliq stavkalarini eng yuqori chegarasini sezilarli darajada pasaytirish ishchi taklifi bilan bog’liq salbiy oqibatlarni oldini olishi mumkin. O’zbekistonda bu borada sezilarli harakatni kuzatish mumkin:
Soliq siyosatini yengillashtirilishi.
Yagona soliq to’lovining miqdori pasayish dinamikasi38%dan – 6 %gа.
Foyda solig’i 10% - 9%gacha
kamaytirildi.

E’tiboringiz uchun raxmat

E’tiboringiz uchun raxmat