Reja: Mikroorganizmlarning atmosfera havosida tarqalishi

13.3. Mikroorganizmlarning muhim guruhlarining atmosfera havosida tarqalishi.
Reja:
1. Mikroorganizmlarning atmosfera havosida tarqalishi
2. Havosi doimiy nazorat ostida bo’luvchi muassasalar
3. Atmosfera havosida mikroorgabizmlar uchun qulay va noqulay sharoitlar.
4.Havoda uchrovchi patogen mikroorganizmlar va ularga qarshi kurashish choralari
5. Xulosa
1. Mikroorganizmlarning atmosfera havosida tarqalishi
Havo mikroflorasi. havo mikroflorasi tuproq va suv mikroflorasi bilan bog’liq, chunki havo bular ustida joylashgan bo’ladi. Agar tuproqda va suvda mikroorganizmlarning ko’payishi uchun sharoit bo’lsa, havoda mikroorganizmlar ko’paya olmaydi. havoga mikroorganizmlar chang bilan birga ko’tariladi, keyin yana tuproqqa o’tadi. havoda oziq moddalar yetishmaganda yoki ultrabinafsha nurlar ta’siridan bakteriyalarning bir qismi nobud bo’ladi. Shuning uchun havoda mikroblar soni tuproq va suvdagiga nisabatan kam bo’ladi.
Havo mikroflorasida kokklar, sartsinalar, tayoqchasimonlar, mog’or zamburug’larinnng sporalari, turushlar va boshqa mikroorganizmlar uchraydi. Shahar havosida mikroorganizmlar ko’p, qishloqlar havosida kam bo’ladi. Ayniqsa o’rmonlar, tog’lar havosi toza bo’ladi. Yer yuziga yaqin havo tarkibida mikroblar soni ko’p bo’lib, yuqoriga ko’tarilgan sayin kamayib borishini Mishustin kuzatgan. 1m³ havoda 5000—300000 ga yaqin bakteriya bo’lishi aniqlangan (16-jadval).
Yozda, bahorda, kuzda mikroorganizmlar ko’p bo’lsa, qishda kamayadi. Buni parijlik Mikelya tekshirgan (17-jadval).
Bakteriyalar orasida kasal tug’diruvchi vakillari ham ko’p uchraydi: sil tayoqchalari, streptokokklar, gripp viruslari, ko’kyo’tal tayoqchasi va boshqalar ana shular jumlasidandir. Gripp, qizamiq, ko’kyo’tal faqat havo tomchilari orqali yuqadi, ya’ni aksirganda mayda aerozol tomchilar o’zida bakteriyalar tutgan bo’lib, havoga tarqaladi, atrofdagi odamlar nafas olishi natijasida kasallanadi.

Yil fasllariga qarab mikroblar sonining o’zgarishi

Yil fasllari	1m^3 havodagi bakteriyalar soni	1m^3 havodagi mog’or zamburug’lar soni
Qishda Bahorda Yozda Kuzda	4305 8080 9845 5665	1345 2275 2500 2185

Buning oldini olish maqsadida yashaydigan xonalar havosini doim tozalab turish zarur. Yozda ko’chalarga suv sepib, chang ko’tarilmasligiga, ko’kalamzorlashtirish ishlariga ahamiyat berish kerak. Ignabargli o’rmonlarga sayohat qilish odamning salomatligi uchun muhim ahamiyatga ega.

Havo mikroflorasi tuproq va suv mikroflorasi bilan bog’liq, chunki havo bular ustida joylashgan bo’ladi. Agar tuproqda va suvda mikroorganizmlarning ko’payishi uchun sharoit bo’lsa, havoda mikroorganizmlar ko’paya olmaydi. Xavoga mikroorganizmlar chang bilan birga ko’tariladi, keyin yana tuproqqa o’tadi. Havoda oziqa moddalar yetishmaganda yoki ultrabinafsha nurlar ta’siridan bakteriyalarning bir qismi nobud bo’ladi. Shuning uchun havoda mikroblar soni tuproq va suvdagiga nisabatan kam bo’ladi.
Havo mikroflorasida kokklar, sartsinalar, tayoqchasimonlar, mog’or zamburug’larining sporalari, achitqi zamburug’lari va boshqa mikroorganizmlar uchraydi. Shahar xavosida mikroorganizmlar ko’p, qishloqlar xavosida kamroq bo’ladi. Ayniqsa o’rmonlar, tog’lar havosi toza bo’ladi. Yer yuziga yaqin xavo tarkibida mikroblar soni ko’p bo’lib, yuqoriga ko’tarilgan sayin kamayib borishini Ye.N.Mishustin kuzatgan. 1 m3 havoda 5000-300000 ga yakin bakteriya bo’lishi aniqlangan.
Bakteriyalar orasida kasallik tug’diruvchi vakillari ham ko’p uchraydi: sil tayoqchalari, streptokokklar, stafilokokklar, gripp viruslari, ko’kyo’tal tayoqchasi va boshqalar ana shular jumlasidandir. Gripp, qizamiq, ko’kyo’tal faqat havo tomchilari orqali yuqadi, ya’ni aksirganda chiqadigan mayda aerozol tomchilar o’zida bakteriyalar tutgan bo’lib, havoga tarqaladi, atrofdagi odamlar nafas olishi natijasida kasallanadn. Buning oldini olish maqsadida yashaydigan xonalar havosini doim tozalab turish zarur. Yozda ko’chalarga suv sepib, chang ko’tarilmasligiga, ko’kalamzorlashtirish ishlariga ahamiyat berish kerak. Ignabargli o’rmonlarga sayohat qilish odamning salomatligi uchun muhim ahamiyatga ega.