Режа: “Менга ёқадиган ва ёқмайдиган нарсалар”

Умумийлик ва хусусийлик дихотомияси.

• Хар бир воқелик умумийлик ва хусусийлик жихатларига эга. Масалан; инсонларни ўзаро умумлаштирувчи ва фарқловчи хусусиятлари бор.
• Умумлаштирувчи хусусиятларга қуйидагилар киритилади:
• 1). Ички муҳитдан келиб чиқиб ташқи муҳитга, шароитга мослашувчанлик.
• 2). Нарса ва ходисаларга жавоб беришда оптимал муносабатда бўлишлик, яъни харбир кишининг ўз оптимал имкониятларига эга эканлиги.
• 3). Хар бир киши у ёки бу сохада маълум даражада масъулдир.
• 4). Компенсация, яъни ўзида мавжуд камчиликларни бошқа хусусиятлар билан тўлдира олиш хусусиятига эга.

Худди шундай одамлар қуйидаги хусусий жихатлари билан ажралиб турадилар:

• Худди шундай одамлар қуйидаги хусусий жихатлари билан ажралиб турадилар:
• 1. Хар бир кишининг ички дунёси ўзига хос қайтарилмас, яъни ягоналиги билан фарқ қилади.
• 2. Инсон ички дунёсининг яхлит тугалланганлиги билан ажралиб туради. Масалан: ақлли, ношуд, доно, ёмон, олим, яхши ва ҳоказо.
• 3. Хаётда инсонлар хатти-ҳаракатлари, муносабатлари билан фарқ қилади.

Шаклий ва мазмуний жихатлари.

• Психологик воқеа ва ходисаларнинг шаклий ва мазмуний жихатлари мавжуд. Психолог С.Л.Рубинштейн психик ходисаларни иккига ажратган, яъни уларни шаклий-динамик ва мазмуний жихатлари мавжудлигини таъкидлаган. Шаклий-динамик жихати психик воқеликларнинг кўлами, сифати кабиларни ифодаласа, унинг мазмуни ижтимоий хаётда орттирилган томонларини ифодалайди.

Шаклий динамик хусусиятларнинг таркибига нималар киритилади?

• Шаклий динамик хусусиятлар ташқи муҳит таъсирларга унчалик боғлиқ эмас, лекин икала хусусият бирга келиши, бири иккинчисини тўлдириши мумкин. Шубхасиз кишининг бирор сохада муваффақият қозонишида ташқи муҳитнинг таъсири беқиёс, лекин ташқи муҳитга нисбатан ички шаклий динамик хусусиятларнинг ўрни юқори бўлади.
• Шаклий динамик хусусиятлар таркибан икки қисмга ажратилади:
• 1. Энергетик қувват (одамнинг ички қуввати).
• 2. Бошқарув қуввати (ўз-ўзини бошқара олиш хусусияти).