Reja: Ma’naviyat va savodxonlikka kuyunchak Bobur “Xatti Boburiy” yovuvining kashf etilishi “Boburnoma”da “Xatti Boburiy haqidagi ma’lumotlar Madaniyat tarixida yozuvlarning ahamiyati katta

Turklar xatti nasibing boʻlmasa, Bobur, ne tong,
Boburiy xatti emasdur, xatti sig’noqidurur.
Mutaxassislarning fikrlariga qaraganda, Boburiy xattining amaldagi arab yozuvidan farqi (garchand shu yozuv asosida yaratilgan boʻlsa-da) va afzalliklari imloda soʻz aniqligi(har xil oʻqilmasligi), yozish va oʻqishning qulayligi bilan izohlanadi. Buni „Boburnoma“da keltirilgan quyidagi parcha mazmunidan ham bilib olish mumkinki, Boburiy xatti alifbosi bilan ilk bor tanishgan kishi shu oʻrganish jarayonidayoq birmuncha soʻzlarni
yoza olgan(matn tabdili):
“Murgʻobda mirzolar bilan muloqot qilganimda, Qozi Ixtiyor Muhammad Mir Yusuf bilan kelib meni koʻrdilar. Boburiy xattidan soʻz chiqdi, mufradotni (harflarini) soʻradi, yozib berdim. Oʻsha bazmdayoq mufradotni oʻqib, qoidasiga amal qilib, bir nimalar yozdi” Matndan ikki narsani: avvalo,
Qozi Ixtiyorning oʻta ziyrakligini, Soʻngra
Boburiy xattining oʻqish va yozishga
qulayligini bilib olamiz.
“Boburnoma”da yana shunday jumlalar uchraydi: “Humoyunning oʻgilli boʻlgani, Komronning uylanishi munosabati bilan qutlash uchun Miraoyi Tabriziy va Mirzobek tagʻoyini oʻn ming shohruxiy sochiq bilan joʻnatdim. O’zim kiygan toʻn va bog’lagan kamar har ikki mirzoga yuborildi. Mullo Bihishtiy orqali Hindolga qimmatbaho toshlar qadalgan kamar xanjar va yana shunday bezakli siyohdon hamda sadaf bilan bezalgan sandal (xontaxta), kiygan nimchamni va kamar hamda „Boburiy xatti“ning alifbesi yuborildi.
Yana „Boburiy xatti“ bilan bitilgan qitʼalar yuborildi. Humoyunga tarjima va Hindustonga kelganda bitgan sheʼrlarni yubordim. Hindol va Xoja Kalonga ham tarjima va sheʼrlar yuborildi. Mirzobek tag’oyidan Komronga ham tarjima va Hindga kelganimdan keyin yozgan sheʼrlarim, „Boburiy xatti“ bilan bitilgan sarxatlar- yuborildi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
1. Zahiriddin Muhammad Bobur. “Boburnoma” ( tabdil variant. Vahob Rahmonov va Karomat Mullaxo’jayeva)
2. Saidbek Hasanov. Zahiriddin Muhammad Bobur
3.CHoriev Z., SHaydullaev SH., Annaev.T. O‘zbekiston hududida yozuvning payd bo‘lishi va taraqqiyoti. Toshkent.2007..72 b.
4. Hamidov Azimjon. Kurs ishi. Zahiriddin. Muhammad Bobur tomonidan asos slingan xat turi
5. Internet ma’lumotlari

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!