КИРИШ Маълумки, Республикамизда таълим–тарбияга асосий эътиборни қаратиш, таълим-тарбия жараёнини олиб боришда жаҳондаги энг илғор усулларни қўллаш, таълимга замонавий технологияларни тадбиқ этиш масалалари ҳозирги кунда долзарб масалалардан бири бўлиб турибди. Шундай экан, бу каби масалаларни ҳал қилишда замонавий компьютерлар ва уларнинг архитектурасини ўрганишни такомиллаштириш зарур.
Ушбу маъруза замонавий компьютерлар ва уларнинг архитектурасини ўрганишга бағишланган бўлиб, компьютер турлари. Замонавий компьютерларнинг архитектураси ва структураси, киритиш ва чиқариш қурилмалари. Ахборотларга ишлов бериш қурилмалари ва уларнинг таснифи. Имконияти чекланган шахсларнинг компьютердан фойдаланиши ва процессор технологияси ёритилган.
КОМПЬЮТЕР ТУРЛАРИ. ЗАМОНАВИЙ КОМПЬЮТЕРЛАРНИНГ АРХИТЕКТУРАСИ ВА СТРУКТУРАСИ, КИРИТИШ ВА ЧИҚАРИШ ҚУРИЛМАЛАРИ.
Информатика — бу ахборотнинг нафақат умумий хусусиятлари, балки унга автоматлаштирилган ишлов беришнинг услублари, жараёнлари ва техник воситаларини ўрганувчи фандир. Автоматлаштирилган ишлов бериш жараёнларининг асосини ахборотни йиғиш, талқин қилиш, сақлаш, қайта ишлаш ва узатиш ташкил қилади. Бу жараёнлар ҳисоблаш техникаси, жумладан, ЭҲМлар ёрдамида амалга оширилади.
Ўтган асрнинг 40-йилларидан бошлаб универсал ЭҲМларнинг даври бошланди деса бўлади. Уларнинг тараққиётини авлодларга бўлиб ўрганиш тажрибаси кенг қўлланиб келинган. Айни пайтда ЭҲМда қўлланилган радиотехник элементлар базаси ҳамда дастурий таъминоти каби тасниф белгилари бўйича авлодларга ажратишдан хам фойдаланилган. Лекин яна бир тасниф белгиси — ЭҲМнинг архитектурасидаги фарқига қараб хам у ёки бу авлодга ажратиш мақсадга мувофиқдир. Бунга оид гапни «базавий ЭҲМ»нинг архитектураси, яъни абстракт моделидан бошлаймиз.
Ушбу ЭҲМ таркибидаги арифметик — мантиқий, бошқариш, хотира, ахборотни киритиш ва чиқариш каби — мантиқий, бошқариш, хотира қурилмалар унинг архитектурасини ташкил этадилар. Универсал ЭҲМлар архитектурасига қараб қуйидагиларга бўлинади: