Reja: Kirish. Tarjima tarixi Asosiy qism: tarjima nazariyasi predmeti va vazifasi

SHARIPOV Jumaniyoz (1911.25.10, Xiva) — yozuvchi, tarjimashunos olim. Filol. fanlari dri (1968). Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi (1971). 2-jahon urushi qatnashchisi (1941—43). Samarqanddagi ped. akademiyani tugatgan (1932). Maorifxalqkomissarligi metodika ilmiy kengashining masʼul rahbari (1932—34), Til va adabiyot in-ti aspiranti (1935—37). Oʻquvped. nashriyoti direktori (1937—40; 1949 — 52), Oʻzbekiston KP MK madaniyat boʻlimi mudiri (1941—43; 1943—45), Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi boshqaruvining masʼul kotibi (1945—49). Oʻzbekiston FA nashriyotining direktori (1952—59), Oʻzbekiston FA Til va adabiyot intida katta ilmiy xodim (1959—70), sektor va boʻlim mudiri (1970—78), katta ilmiy xodim (19782002).
Ilk kitobi — «Yolqinli sheʼrlar» (1931). «Adabiyot darsligi» (1933), «Maksim Gorkiy» (1948) dostoni, «Saodat» (1958) qissasi nashr etilgan. «Xorazm» (1kitob, 1960; 2kitob, 1970; 3kitob, 1974; 4kitob, 1976) tetralogiyasida Asfandiyorxon hukmronligi (1910—18) va fuqarolik urushi davrida xorazmliklarning ogir hayoti, oʻlkada Sovet hokimiyatining oʻrnatilishi voqealari aks ettirilgan. «Oʻzbekistonda tarjima tarixidan» monografiyasida oʻzbek adabiyotida eng qad. davrlardan to 20-a. ga qadar yaratilgan tarjimalar oʻrganilgan. Sharipov tarjima tarixi va nazariyasi, tarjimonlar mahorati yuzasidan koʻplab risola va maqolalar eʼlon qilgan. Sh. Rustaveli, A. S. Pushkin, Mahtumquli, M. Gorkiy, S. Stalskiy, B. Kerboboyev va b. ning ayrim asarlarini oʻzbek tiliga tarjima qilgan.
Filologiya fanlari doktori Jumaniyoz Sharipov Oۥzbekistonda tarjima tarixini oۥrganishda qizg‘in faoliyat ko‘rsatdi va o‘zbek tarjimachiligi tarixini keng miqyosda o‘rgandi, olimning ”O‘bekistonda tarjima tarixidan” monografiyasida nomlari unutilib ketgan yuzlab tarjimonlar, juda ko‘p tarjima asarlarining nomlari keltiriladi, ularning ayrimlari qisman tahlil qilinadi.Albatta, bu hali g‘oyat boy tarjima tariximizni o‘rganishdan iborat katta, murakkab ishning boshlanishidir xolos.Lekin anashu qutlug‘ ishni Jumaniyoz Sharipov ilk daf’a boshlab berganini qayt etmoq lozim.Agar u yaratgan monografiya faqat Oۥrta Osiyodagina emas balki ”Rus yozuvchilari tarjima haqida”(Русские писатели о переводе) nomli xrestomatiya kitobini nazardan soqit qilganda.Mustaqil davlatlar hamdo‘stligida ham birinchi tajriba ekani e’tiborga olinsa adib amalga oshirgan tatqiqotning ahamiyati yanada oshadi.Keyingi yillarda Najmiddin Komilov, Vahob Rahmonov, Hamid Hamidov, Minira Karimova, Shavkat Karimov, Gۥulom Xo‘jaeyev,Salom Jabborov, Nematillo Otajonovlar yoqlagan kandidatlik va doktorlik dissertatsiyalari tarjima tarixini o‘rganishga qo‘shilgan hissadir.