Reja: Kirish. Piridin haqida tushuncha. Piridinning kashf qilinish tarixi

Piridin kimyoviy xossalari

2. Piridin hosilalari:

Piridin tarkibida azot atomi saqlovchi olti a’zoli geterosiklik halqa bolib, ko‘pchilik tabiiy va sintetik preparatlar asosini tashkil qiladi: Piridin o‘ziga xos qolansa hidli, rangsiz suyuqlik bolib, 115 °C haroratda qaynaydi. Uning solishtirma zichligi 0,982 ga teng. Piridin uchlamchi amin qator birikmalariga kirib, unda kuchsiz asos xossa mavjud. Piridin sol holda organizmga toksik ta’sir ko‘rsaiadi. Ammo uning xilma-xil birikmalari tibbiyotda turli kasalliklami davolashda keng qollaniladi. Piridinning tibbiyotda qollanadigan hosilalarini kimyoviy tuzilishlariga ko‘ra quyidagi guruhlarga bolish mumkin:
a) piridinmetanol yoki oksimetilpiridin hosilalari;
b) piridin-3-karbon kislota hosilalari;
d) piridin-4-karbon kislota hosilalari.

Oksimetilpiridin hosilalari.

Oksimetilpiridin hosilalari.

Bu guruhni piridoksin gidroxlorid (vitamin B6), uning kofermenti piridoksalfosfat va disulfid shaklida o‘zaro birikkan hosilasi piriditol parmidin hamda fenigidin (korinfar) preparati tashkil qiladi.

Bu guruh dori moddalarini piridin-3-karbon yoki nikotin kislota va uning turli kasalliklami davolashda keng qo‘llaniladigan hosilalaridan nikotinamid, nikotin kislota dietilamidi, nikodin va nikotinamidning temir va kobalt bilan bo‘lgan kompleks tuzlaridan feramid hamda koamidlar tashkil qiladi. Ular turli farmakologik ta’sirga ega. Masalan, nikotin kislota va nikotinamid kuchli PP vitamin ta’sirga ega bo‘lsa, nikotin kislotaning dietilamidi markaziy nerv tizimini qo‘zg‘atuvchi va yurak ish faoliyatini kuchaytiruvchi ta’sirga, oksimetilamid nikotin kislota yoki nikodin esa o ‘t haydash va bakteritsid ta’sirga ega. Feramid va koamid preparatlari kamqonlikda qoMlanadi. Bundan ko‘rinib turibdiki, nikotin kislotaning karboksil guruhidagi gidroksil o'miga kiritilgan o‘zgarish ham, ular ta’sirini boshqa tomonga yo‘naltiradi.

• Bu guruh dori moddalarini piridin-3-karbon yoki nikotin kislota va uning turli kasalliklami davolashda keng qo‘llaniladigan hosilalaridan nikotinamid, nikotin kislota dietilamidi, nikodin va nikotinamidning temir va kobalt bilan bo‘lgan kompleks tuzlaridan feramid hamda koamidlar tashkil qiladi. Ular turli farmakologik ta’sirga ega. Masalan, nikotin kislota va nikotinamid kuchli PP vitamin ta’sirga ega bo‘lsa, nikotin kislotaning dietilamidi markaziy nerv tizimini qo‘zg‘atuvchi va yurak ish faoliyatini kuchaytiruvchi ta’sirga, oksimetilamid nikotin kislota yoki nikodin esa o ‘t haydash va bakteritsid ta’sirga ega. Feramid va koamid preparatlari kamqonlikda qoMlanadi. Bundan ko‘rinib turibdiki, nikotin kislotaning karboksil guruhidagi gidroksil o'miga kiritilgan o‘zgarish ham, ular ta’sirini boshqa tomonga yo‘naltiradi.