Moddiy oqimlarning tavsifi va ularni hisoblash
Moddiy oqim tushunchasi logistikaning eng asosiy tushunchalaridan biri hisoblanadi. Moddiy oqimlar xomashyoning birinchi boshlang’ich manbasidan to oxirgi iste’molchiga yetkazib berish jarayonida, ya’ni xomashyoga ishlov berish, yarim xomshyo va tayyor mahsulotlarni tashish, omborlarga joylashtirish davrida vujudga keladi.
Moddiy oqimlar har xil korxonalar va bitta korxonannig ichida ham oqishi mumkin.
Logistikada moddiy oqimlar quyidagi parametrlar bilan tavsiflanadi:
tovarning nomenkalturasi, assortimenti va miqdori;
gabarit tavsiflari (umumiy massasi, maydoni, o’lchov parametrlari);
og’irlik tavsiflari (brutto va netto og’irliklari);
yukning fizik-kimyoviy tavsiflari;
tara va upakovka tavsiflari, transport vositalari (yuk ko’taruvchanlik, yuk sig’dira olishi);
oldi-sotdi shartnomasi shartlari (mulkchilik, yetkazib berish);
tashish va sug’urtalash shartlari;
moliyaviy tavsifi;
tovarlarni bir joydan ikkinchi joyga keltirish bilan bog’liq jismoniy taqsimlashda boshqa operatsiyalarni bajarish;
Miqdor jihatdan moddiy oqimlar ma’lum vaqt birligi ichida moddiy oqimlarning hajmi, jadalligi, zichligi, tezligi va shu kabi ko’rsatkichlar orqali ifodalanadi.
∑ԚMO= *ni , t/oy
Bu yerda: - moddiy oqimlarning hajmi;
ni- oy davomida moddiy oqimlarni keltirish soni.
∑ԚMO1=(35+12+18)*2=130 t/oy
∑ԚMO2=(20+15+15)*4=200 t/oy
∑ԚMO3=(24+15+20)*2=118 t/oy
Moddiy oqimlarning transport tavsifi.
Parketlar hozirgi kunga kelib turar-joy va jamoat binolarida qo’llaniladi. Ular alohida mayda parket plankalaridan iborat bo’lib qalinligi 15 mm (qattiq daraxtlardan) va 18 mm (igna bargli daraxtlardan) bo’ladi, yon tomonlarida bo’rtiq va chuqur o’yiqlari mavjud. Plankalarning namligi 6...10% atrofida bo’lishi zarur. Bunday plankalarda yoriq, uchgan qismi bo;lamsligi talab qilinadi. Qurilishda quruq, kam namlik bo’lgan xonalarda saqlanadi. Parket pollar asosga mastikali oraqavatga yopishtirib yoki mix bilan qotiriladi. Mastika bilan yopishtirishda asos bo’lib sement-qumli qatlam, temir-betn orayopma yoki qog’och qipiqli yopma plitka xizmat qilishi mumkin. Mixda qotirishda esa asos taxtadan bo’ladi. Sovuq mastikalar bilan parket plankalar yopishtirish quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi: asos tekislanib, changdan tozlanadi; yuzaga grunt qavat surtiladi; qo’llar asosga tushiriladi. Sovuq mastika asosga 1 mm qalinlikda tishli shpatel yordamida surtiladi; devor oldi plankalar qiqilib yopishtiriladi; pol yuzasiga ishlov beriladi.
Parket shitlardan pol, asosan, jamoat binolari (mehmonxonalar, kinoteatr foyelari va h.k.)da qo’llaniladi. Ular qimmatbaho chidamli yelimlar yordamida korxona zavod sharoirida yelimlanib, 1200’1200; 1000’1000 va 800’800 mm o’lchamda ishlab chiqiladi. Lagalar tovush yo’qotuvchi ashyo ustiga o’rnatiladi. Parket shitini o’rnatish nishon qatorini o’rnatishdan boshlanadi. Parket shitlar asosga uzunligi 50...60 mm bo’lgan mixni shit yon qirra yuzasi qismidan burchak ostida lagaga qoqib mahkamlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |