Режа: Кириш. Боб. Иктисодиётни модернизациялаш шароити

Инвестициялар

2019 йилнинг ўтган 9 ойида асосий капиталга қилинган инвестициялар ялпи ҳажми 46,0 фоизга ўсди. Бунда, марказлашган манбалардан инвестициялар улуши ўтган йилнинг мос даври билан таққослаганда 2,6 фоиз бандга ўсиб, 28,4 фоизни ташкил этди.
Ўзбекистон Республикаси ҳукумати кафолати остида инвестициялар ҳажми 1,7 баробар ошди ва умумий инвестициялар таркибидаги улуши 14,6 фоизга етди. Тижорат банклари кредитлари улуши 15,7 фоизни ташкил этди.
Инвестиция ҳажмининг ярмидан кўпроғи (53,8 фоиз) янги қурилиш соҳаларига йўналтирилди. Объектларни қайта таъмирлаш ва модернизация қилишга йўналтирилган инвестициялар 27,4 фоизни ташкил этди.
Иқтисодиётга йўналтирилган кредитлар ҳажмининг босқичма-босқич табиий трендига қайтиши ҳамда давлат хара- жатларининг янада тежамкорлик билан амалга оширилиши шароитида инвес- тициялар ўсиш суръатларининг нисбатан секинлашиш эҳтимоли мавжудлиги хусусий ва тўғридан-тўғри инвестицияларни фаоллаштириш заруриятини юзага келтирмоқда.

21-расм ЯИМнинг қўшилган қиймат усули бўйича таркиби (фоизда)	22-расм Реал сектор тармоқлари ўсиши (фоизда)

Манба: Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида Марказий банк ҳисоб-китоблари.
Давлат бюджети харажатлари ўтган йилнинг мос даври билан таққослаганда 60 фоизга ўсиб, 86,5 трлн. сўмни ташкил этди.
Хусусан, иқтисодиётни ривожлантиришга 13,9 трлн. сўм, марказлашган инвес- тицияларни молиялаштиришга – 5,3 трлн. сўм маблағлар йўналтирилди.
Қатор йиллар давомида йиғилган инвестицион «чанқоқлик» келгуси йилларда ҳам инвестицияларга йўналтирилган давлат харажатларининг ўсишига олиб келиши кутилмоқда.
Таъкидлаш лозимки, давлат харажат- ларининг тезроқ ўсиши иқтисодиётда талабнинг ортиб боришига таъсир кўрсатади ва маълум маънода инфляция даражасини пасайтиришни қийинлаштиради.Шу муносабат билан, давлат маблағлари ҳисобидан амалга оширилиши режа- лаштирилган инвестицияларни молия- лаштиришни бошқа манбаларга қайта йўналтириш вазифасининг долзарблиги ошмоқда. Ислоҳотлар даврида ҳудудларни комплекс ривожлантириш ва аҳолининг фаровонлигини оширишга йўналтирилган муҳим ижтимоий- иқтисодий лойиҳаларни амалга ошириш давлат харажатларининг даромадларидан ошишига олиб келмоқда ва сўнгги чоракларда давлат бюджети дефицитининг ўсиши тенденцияси кузатилди.
2019 йилнинг 9 ойида давлат бюджети (мақсадли фондларни ҳисобга олмаганда) 7,3 трлн. сўм дефицит билан ижро этилди.

Аҳолининг умумий даромадлари таҳлили

2019 йилнинг январь-сентябрь ҳолатига аҳоли умумий даромадларининг ўтган йилнинг мос даврига нисбатан номинал ўсиш суръати 22,3 фоизни (7,1 фоиз реал ўсиш) ташкил этди.
Бунда, аҳоли умумий даромадларининг 69,5 фоизини меҳнат фаолиятидан олинган даромадлар (ёлланма ишчилар даромадлари ҳамда мустақил ишлашдан олинган даромадлар) ташкил қилган бўлса, 25,1 фоизи трансфертлардан олинган даромадлар ҳамда 3,5 фоизи мол-мулкдан олинган даромадлар ҳиссасига тўғри келди.