Reja: kirish asosiy qism: a Uvaysiy va uning lirik merosi b G’azal janri rivojida shoira mahorati

Mavzuning o’rganilganlik darajasi. Uvaysiy hayoti va ijodi haqidagi ma’lumotlar uning asarlarida, ayrim tazkiralarida, hozir Marg’ilonda yashayotgan qarindosh-urug’larining xotiralarida bizgacha yetib kelgan. Uvaysiy yashagan davr adabiy hayoti haqida ma’lumot beruvchi Fazliy Namangoniyning «Majmuat ush shoiron » tazkirasida ham shoira faoliyatiga munosabat bildiriladi. Shoira ijodini izchil ilmiy yo’nalishda o’rganish 30-yillarda boshlangan. Cho’lpon «Yorqin turmush» jurnalining 1933-yil 3-sonida «Uvaysiy» maqolasini e’lon qildi. Shoiraning she’rlari «O’zbek adabiyoti xrestomatiyasi», «O’zbek poeziyasi anatologiyasi» kitoblarida chop etildi.
Uvaysiy ijodini o’rganish 60-yillarda yangi bosqichga ko’tarildi. Shoira asarlari alohida devon holida nashr etildi. Bir qancha ilmiy tadqiqot ishlari amalga oshirildi. Jumladan, T.Jalolovning «O’zbek shoiralari»A.Qayumovning «Qo’qon adabiy muhiti »E.Ibrohimovaning «Uvaysiy»risolalarini aytish mumkin.So’nggi yillarda yaratilgan I.Haqqulovning «Uvaysiy she’riyati»risolasi ham diqqatga sazovor.
Kurs ishining maqsadi. Mumtoz adabiyotimizning yirik namoyondalaridan biri bo’lgan Jahon otin Uvaysiy hayoti va faoliyatini yoritish, shuningdek, uning adabiy me’rosini maxsus o’rganish va ilmiy iste’molga kiritishdir.
Tadqiqotning vazifalari:
asosan, birlamchi manbalarga tayanilgan hamda chet el tadqiqotchilari asarlaridan foydalanilgan holda tarixiy hayotini yoritish va ilmiy xulosalar berish;
shoiraning lirik merosi xususidagi fikr-mulohazalarini o’rganish;
Uvaysiy ijodida g’azal janri o’rni o’ziga xosliklari va uning mavzu ko’lami masalalarini tahlil qilish;
muhammas janridagi she’rlarini tahlil qilish orqali shoiraning poetik mahorati xususida xulosalar chiqarish;
shoiraning fardlarini tahlil qilish, ularning falsafiy jihatlarini o’rganish;
shoiraning o’zbek adabiyotidagi chiston janrining ustasi sifatidagi mahoratini tadqiq etish;
shoiraning nazira-g’azallarini tahlil qilish orqali uning o’ziga xos ijod qirralarini yoritish.Tadqiqotning ob’ektini Uvaysiy yashagan davr adabiy hayoti haqida ma’lumot beruvchi Fazliy Namangoniyning «Majmuat ush shoiron» tazkirasida ham shoira faoliyatiga munosabat bildiriladi.Uvaysiy hayoti va ijodini o’rganishda T.Jalolovning «O’zbek shoiralari» A.Qayumovning «Qo’qon adabiy muhiti» E.Ibrohimovaning «Uvaysiy» risolasi I.Haqqulovning «Uvaysiy she’riyati» risolasi asosiy manba sanaladi.