Reja I. Kirish II. Asosiy qism

Absorsiya jarayonining asosiy tenglamasi absorsiya jarayoni ikki fazali sistemalarning massa utkazish tenglamasi bilan ifodalanishi mumkin:


.


Absorbsiya jarayonining asosiy tenglamasi absorbsiya jarayoni ikki fazali sistemalarning massa o'tkazish tenglamasi bilan ifodalanishi mumkin:



yoki

Ko’pincha, absorbsiya jarayonining massa utkazish tenglamasida,
harakatga keltiruvchi kuch y-y_M bosimlar farqi bilan ifodalanadi:

yoki

bu yerda p - gaz aralashmasida tarqalayotgan gazning ishchi parsial bosimi; rm - absor bent ustidagi gazning muvozanat bosimi; K_M - massa utkazish koeffitsiyenta: M —

gaz fazasidan suyuq fazaga o’tgan massa miqdori; — jarayonni harakatga keltiruvchi
kuchi.
Agar, muvozanat chizigʻi toʻgʻri boʻlsa, jarayonning oʻrtacha harakatga keltiruvchi kuchi ushbu formuladan topiladi:
` ( 1)

buyerdaΔp=p_б – p_ox va Δp=p_oxp_б qismlaridagi harakatga keltiruvchi kuchlar; p_бvap_ox absorberga kirayotgan va chiqayotgan gazning parsial bosimi ; p_ox*,p_б*absorberga kirayotgan va chiqayotgan gazning muvozanat parzial bosimi.

Absorbsiya jarayonida massa almashinish mexanizmi quyidagicha: har bir
faza asosiy massa va chegaraviy yupqa qatlamdan iborat boʻladi. Asosiy massaga yutiluvchi komponent konvektiv diffuziya yoʻli bilan o’tadi.
Ikkala chegaraviy yupqa qatlamda esa, yutiluvchi komponentning oʻtishi molekulyar diffuziya usulida boradi. Shuning uchun, absorbsiya jarayonida massa oʻtkazishga boʻlgan qarshilik chegaraviy yupqa qatlamlar yigʻindisidan iborat boʻladi.Suyuq,yupqa
qatlamdagi massa o’tkazishga bo’lgan qarshilik 1/β_y,gazdagi esa –m/β_xbo’lsa,massa
o’tkazish koeffitsenti ushbu tenglamadan xisoblanadi
(2)
(3)

bu yerda β_y- gaz oqimidan fazalarni ajratuvchi yuzasiga massa berish koeffitsiyenti; β_x

fazalarni ajratuvchi yuzadan suyukdik oqimiga massa berish koeffitsiyenti; m-
proporsionallik koeffitsiyenti, absorbtiv va absorbent xossalariga va temperaturaga bogʻliq.
Koeffitsiyent m ning kattaligi massa o’tkazish tenglamasining tuzilishiga ham tasir etadi. Yaxshi eriydigan gazlar uchun m ning qiymati juda kichik boʻladi. Shuning uchun, suyukdik fazasidagi diffuzion qarshilik ham kichikdir. 1/m/β_y>>m/β_x boʻlgani uchun, (5.82) tenglama kuyidagicha yoziladi:

Qiyin eriydigan gazlar uchun proporsionallik koeffitsiyent mning qiymati juda kattadir. Shuning uchun gaz fazasidagi diffuzion qarshilikniinobatga olmasa ham boʻladi.1/β>>1/β_ymuchun, (5.83) tenglama quyidagicha yoziladi:

ya’ni,xamma diffuzion qarshilik suyuq fazada mujassamlashgan bo’ladi.