REJA
I KIRISH
II ASOSIY QISM
Yalpi talab va yalpi taklif tushunchalaring mazmun mohiyati
Yalpi talab tushunchasi va uning hajmiga ta’sir qiluvchi omillar
Yalpi talab va yalpi taklif o’rtasidagi muvozanat va uning o’zgarishi
Yalpi talab va yalpi taklifning makroiqtisodiy muvozanat model
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
KIRISH
«Qanchalik qiyin va murakkab bo‘lmasin,
haqiqiy bozor iqtisodiyotiga o‘tishimiz shart»,
Shavkat Mirziyoyev.
Prezident Shavkat Mirziyoyev 7 dekabr kuni O‘zbekiston Konstitutsiyasi qabul qilingan kunning 26 yilligiga bag‘ishlangan tantanali tadbirdagi nutqida mamlakat boshlagan islohotlarni qat’iy davom ettirishini ma’lum qildi.
«Agar biz yurtimizda barqaror iqtisodiyot qurmoqchi bo‘lsak, dunyodagi rivojlangan mamlakatlar kabi boy va farovon yashamoqchi bo‘lsak, yuzaki emas, balki qanchalik qiyin va murakkab bo‘lmasin, haqiqiy bozor iqtisodiyotiga o‘tishimiz shart. Yagona yo‘limiz shu. Bu — Asosiy qonunimiz talabi. Boshqa yo‘l yo‘q. Biz boshlagan islohotlarimizni qat’iy davom ettiramiz va ular albatta o‘zining ijobiy natijasini beradi», — dedi Shavkat Mirziyoyev.
Yaxshi yashash uchun eng avvalo yaxshi mehnat qilish, huquq va erkinlik bilan birga javobgarlik va mas’uliyatni ham chuqur his etish zarurligini ta’kidladi. Yoshlarning ilmga intilishini kuchaytirish, tadbirkorlarning tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlash, xorijiy mamlakatlar bilan turli sohalardagi hamkorlikni rivojlantirish bundan buyon ham islohotlar markazida bo‘lishini qayd etdi.
Milliy iqtisodiyot yaxlit holda, ya’ni makroiqtisodiyot darajasida o’rganilayotgan jarayonda mamlakat barcha fuqarolari, tadbirkorlar, davlat va chet el iste’molchilarining jami tovarlar va xizmatlar turlari bo’yicha talabi va taklifini o’rganish iqtisodiyotni samarali va muvozanatli yuritishda muhim ahamiyatga egadir.
Shuning uchun ushbu ishida makroiqtisodiy tahlil amalga oshiriladi, eng awalo yaxlit olingan ko’rib chiqiladi va uning makrodarajadagi asosiy ko’rsatkichlari bo’lgan yalpi talab va yalpi taklif tushunchalarining iqtisodiy mazmunini tavsiflanadi. Tahlil davomida yalpi talab va yalpi taklifga ta’sir etuvchi omillar, ular ta’sirida narxlar darajasining o’zgarishi hamda ishlab chiqarishning muvozanatli hajmi qanday o’matilishini bayon etiladi.
Globalizatsiya jarayoniga qo’shilish bu dunyoning yetakchi davlatlari bilan hamkorlikda bo’lish, iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy sohadagi davlat siyosatining o’zaro manfaatli asosda bu davlatlar siyosatiga mos kelishidir.
Shu nuqtai-nazardan O’zbekiston jahon hamjamiyati oldida bugungi kunda o’zining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasi, dunyo xaritasida geografik joylanishi, tabiiy resurslarining tarkibi va zaxirasi, hukumat olib borayotgan investitsiya siyosati va boshqalar bilan muhim rol o’ynaydi. Bu esa, o’z navbatida, xorijiy investitsiyalarning kirib kelishi uchun qulay investitsiya muhiti barpo etish zaruriyatini ko’rsatadi. Shu sababdan ham mulkchilik va xo’jalik yuritish shakl va usullari o’zgarayotgan va rivojlanayotgan hozirgi jarayonda mamlakat hudulariga investitsiyalarni jalb qilish, ular faolligini oshirish va samarali joylashtirish jarayonlarini boshqarish hamda takomillashtirishning ilmiy-nazariy asoslarini o’rganish dolzarb muammolardan sanaladi. O’zbekiston mintaqa va hudulariga xorijiy investorlarni jalb qilish va ular kiritayotgan sarmoyalar miqdori hozirgi davr talablariga to’liq javob bermaydi. Shuning uchun ham iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida mamlakatimizga va uning hududlariga investiyalarni faol jalb qilish maqsadida ular faolligini oshirish hamda boshqarishni takomillashtirish masalalarini hal etish muhim ahamiyatga ega bo’lgan ustuvor vazifalardan biri sifatida qaralishi lozim. Shu boisdan ham nafaqat ichki, balki xorijiy investitsiyalarni hududlardagi faolligini oshirish va boshqarishni takomillashtirish, ular hajmini ko’paytirish hamda ulardan mintaqa va hududlarda samarali foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish yo’nalishlarida ilmiy asoslangan xulosa va tavsiyalar ishlab chiqish dolzarb muammolardan biri bo’lib qolmoqda.
