Reja: "Hayot faoliyati xavfsizligi" haqida tushuncha, uning oʻqitilishining obektiv

«Inson-mashina» 
tizimining faoliyati samaradorlik ko’rsatkichlariga 
bog’liq. 
Ishlarni me’yorga solish va qonunlar asosida belgilab berish uchun 
ersonomika
fani vujudga keldi. 
Ergonomikaning 
asl ma’nosi -lotinchadan 
ergon 
- ish va 
nomos 
- 
qonunni bildiradi.
Ergonomika - mehnat va ishchi jarayonlar qonuniyati to’g’risidagi 
fandir.Bu fan inson faoliyatini «inson-mashina-muhit» tizimini o’rganadi. Bu tizimda 
mashina deb texnik vositalar yig’indisiga aytiladi va bulardan inson o’z faoliyati 

---

7
jarayonida foydalanadi. Tizimdagi muhit- bu ishlab chiqarish hududidagi mikroiqlim va 
boshqa sanitariya va gigiyenik holatlarni ko’rsatkichlari bilan belgilanadi. 
Ergonomika fanining asosiy maqsadi - ishlab chiqarish muhiti, uskuna va 
qurilmalarni hamda mashinalarni inson qobilyatlariga moslashtirish, ishlab chiqarish 
jarayonlarini optimizatsiyalash va mehnat xavfsizligini yuqori darajada ta’minlab 
berishdan iboratdir. Ergonomika fani 
antrovolosiva, fiziolosiva, injenerlik psixolosivasi 
va mehnat sisivenasi
fanlari negizida vujudga keldi. Insonni ko’rish, eshitish va sezish 
qobilyatlarini hisobga olib, mashina va uskunalarni boshqaruv tizimda turli 
ko’rinishdagi, ovozli, yorug’lik ko’rinishdagi signallar qo’llanilishi evaziga, inson 
o’zini sezgi organlari orqali bularni ishlab chiqarish jarayoni davomida farq qila oladi 
va boshqaradi. 
Ayniqsa kishilarni jismoniy (fiziologik), ruhiy va biologik xususiyatlarini 
o’rganish, ishlab chiqarish vositalari va foydalanadigan buyumlarning xavfsizlik 
darjasini oshishini ta’milashga asosiy mezon bo’lib xizmat qildi. 
Antropometrik omillar 
(shaxsning geometrik ko’rsatkichlari), ergonomik 
talablarni va shaxsni buyumga nisbatan antropometrik xususiyatli munosabatini 
aniqlaydi.