Reja: Elektrolitlarning suvli eritmalari


Kislota, asos va tuzlarning dissotsiatsiyasi. Ionli reaksiyalar



Download 425,67 Kb.
bet4/6
Sana15.11.2022
Hajmi425,67 Kb.
#866453
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
9-ma\'ruza

9.4. Kislota, asos va tuzlarning dissotsiatsiyasi. Ionli reaksiyalar. Suvdagi eritmalarida elektrolit bo`lgan kislotalar, asoslar va tuzlarning elektrolitik dissotsiyatsiyasi nuqtai-nazaridan ko`rib chiqaylik.
Kislotalarning xossalari faqat eritmalarda va nuqul suvli eritmalarda namoyon bo`ladi, masalan, suvsiz HCl yoki suvsiz H2SO4 lar yoki ularning benzoldagi eritmalari umuman kislotalik xossalarni namoyon qilmaydi. Suvli eritmalarda kislotalar dissotsiyatsiyalanadilar va vodorod hamda kislota qoldig`i anionlarini hosil qiladi.
Shuning uchun bunday eritmalarning xossalari butun molekulalarga emas balki, alohida ionlarga bog`liq bo`ladi. Demak kislotalarga beriladigan xossalar asosan Н+ ionlariga bog`liq bo`ladi, eritmada Н+ ionlarining yo`qolishi bilan kislotalik xossa ham yo`qoladi.
Elektrolitik dissotsiyalanish nuqtai-nazaridan kislotalar suvdagi eritmalarida faqat bir turdagi kationlar - Н+ ionlarini hosil qilib dissotsiyalanadigan elektrolitlardir.
Kislotalarning dissotsiyalanish harakteri va dissotsiyalanish darajasi uning kuchiga va negiziga bog`liq bo`ladi. Kuchli bir negizli kislotalar qaytmas jarayon bilan dissotsiyalanadilar:
HCIO4 → H+ + CIO-4
HJ → H++I-
Kuchli ko`p negizli kislotalar bosqichli dissotsiyalanadilar, bunda 1-chi bosqich qaytmas, qolganlari qaytar bo`ladi:
H2SO4 → H+ + HSO-4
HSO-4 ↔ H+ + SO-24
Kuchsiz bir negizli va ko`p negizli kislotalar faqat qaytar jarayon bilan bilan dissotsiyalanadilar:

Dissotsiyalanishdagi bosqichlar soni kislota negiziga teng bo`ladi. Dissotsiya konstantasi bir bosqichda ikkinchisiga o`tganda keskin kamayadi. Bu eritmada birinchi bosqichda bo`lgan ionlargina ko`p bo`lishini bildiradi.
Hamma asoslar uchun umumiy bo`lgan ularning eritmalarida OH-(gidroksil) ionlarning bo`lishidir, ishqorlik xossasini tashuvchi bo`lib OH- (gidroksil) ioni xizmat qiladi. Eng kuchli ishqorlar I-guruh ishqoriy metallarning gidroksidlari bo`lib, masalan o`yuvchi natriy va o`yuvchi kaliyning 0,1 normal eritmalarida αg=90 % гача бўлади. Ko`pchilik asoslar kuchsiz elektrolitlardir.
Demak, elektrolitik dissotsilanish nuqtai-nazaridan asoslar eritmalarida faqat bir turdagi anionlar - OH-(gidroksil gruppa) ionlarining hosil qilib dissotsiyalanidigan elektrolitlardir. Asoslarning dissotsiyalanish harakteri va dissotsiyalanish uning kuchi va kislotaliligiga (asosliligiga) bog`liq bo`ladi. Asos tarkibidagi gidroksil gruppalarning soni (nOH-) ayni asosning kislotaliligi deyiladi. Agar asos tarkibida bitta OH- gruppasi bo`lsa bir asosli, agar ikkita (2ОН-)bo`lsa ikki asosli deyiladi va h.k.
Kuchli bir yoki ikki asosli asoslar faqat bir bosqichda qaytmas dissotsiyalanadi:

Kuchsiz bir va ko`p kislotali (asosli) asoslar qaytar va bosqichli dissotsiyalanadilar, bosqichlar soni asosning kislotaliligiga bog`liq bo`ladi.

Amfoter asoslar bir vaqtning o`zida ham kislota tipi ham asos tipi bo`yich dissotsiyalanadilar
Tuzlar suvda eriganda musbat Н+ ionlaridan tashqari boshqa musbat ionlar, hamda manfiy ОН- ionlaridan tashqari boshqa manfiy ionlar hosil qilib dissotsilanadigan elektrolitlardir.

Nordon tuzlar – suvdagi eritmalarida metal kationi va kislota qoldig`i anionidan tashqari Н+ kationi ham hosil qilib dissotsiyalanadigan elektrolitlardir. Nordon tuzlar bosqichli dissotsiyalanadi, birinchi bosqich qaytmas, qolgan bosqichlar qaytar bo`ladi:

Asosli tuzlar – suvdagi eritmasida metall kationi va kislota qoldig`i anionidan tashqari ОН- gidroksil ionini ham hosil qilib dissotsiyalanadigan elektrolitlardir:

Birinch bosqich qaytmas, qolgan bosqichlari qaytar bo`ladi.

Download 425,67 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish