Reja: Dinamika. Nyutonning i-qonuni. Inertsial sanoq sistemalari

                            

F

m m

R





1

2

2

.        (3.3) 

 

---

Bu yerda F - tortishish (gravitatsion) kuchi, 



- gravitatsion doimiy, m

1 

, m

2

— ikki 

jismning massalari, R - jismlar orasidagi masofa. 

Gravitatsion  doimiyni  tajribada  birinchi  marta  ingliz  olimi  Kavendish  1798 

yilda aniqlagan:  







6 65 10

11

2

2

.

*

*

Н м

кг

. 

Tortishish  kuchi  ta‘sirida  barcha  jismlar  yerga  tortiladi.  Agar  yer  bilan 

bog‘langan  sanoq  sistemasida  istagan  m  massali  jismga  ta‘sir  qilayotgan  kuchni 

ko‘rsak, uni og’irlik kuchi deyiladi va u quyidagiga teng bo‘ladi:  

 

P

mg



 ,                     (3.4) 

    

bu yerda    g - erkin tushish tezlanishi. 

Og‘irlik  kuchini  jismning  og’irligidan  farq  qilish  kerak.  Jismning  og‘irligi 

deb  jismning  tayanchga  ta‘sir  kuchiga  aytiladi  va  uni  G  bilan  belgilanadi.  Agar 

jism  yerga  nisbatan  tinch  turgan  bo‘lsa,  og‘irlik  kuchi  va  og‘irlik  o‘zaro  teng 

bo‘ladi. 

 

G

P

mg



