2) elastiklik kuchlari;
3) ishqalanish kuchlari.
Bu uchta kuchdan ikkitasi — elastiklik va ishqalanish kuchlarini vujudga
kelishi elektromagnit xarakterga ega. CHunki bu kuchlar moddaning
molekulalarini o‘zaro ta‘sirlashuvi natijasida paydo bo‘ladi. Bu ta‘sirlashuv esa
elektromagnit xarakterda bo‘ladi.
Elastiklik kuchi Guk qonuni asosida shunday yoziladi:
F
kx
эл
,
(3.1)
bu yerda
F
EL
- elastiklik kuchi, k - proporsionallik koeffitsienti, x - deformatsiya
kattaligi.
Ishqalanish kuchlarini konkret hol uchun ko‘riladi. Masalan, ikki yuza
o‘zaro sirpansa, ishqalanish kuchi ularning holatiga va bu jismlarni qisayotgan
(bosayotgan) kuchiga bog‘liq bo‘ladi:
F
F
иш
n
. (3.2)
Bu yerda F
ish
- ishqalanish kuchi,
-ishqalanish koeffitsienti, F
n
—siqayotgan
kuchning normal tashqil etuvchisi.
Gravitatsion, ya‘ni tortishish kuchlari I.Nyuton tomonidan ochilgan butun
dunyo tortishish qonuni asosida aniqlanadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |