Reja: Bilishda haqiqat va amaliyot uyg‘unligi

Dekartning umumiy shubhalanish metodi- hissiy narsalar , matematik haqiqatlar va hatto( hamma narsaga qodir Xudo )ning mavjudliligiga shubha bilan qaraydi Ammo hamma narsa inkor etgan holda ,u shubhalanuvchi fikrining mavjudliligiga shubha qilmalik kerak degan xulosaga keladi Shu u fikrlash birdan bir ishonchli dalildir ,deb xulosa chiqaradi .

Kantning tanqidiylik metodi-sof aql tanqidida Kant falsafa o’zidagi narsalar, yani dunyoning oliy qadriyatlari haqida emas, balki faqat bilish chegaralari haqida fan bo’lishi mumkin ,degan hulosaga keladi. Insonga e’tiqod va ishonmaslik o’rtasida yo’l tanlash imkoniyati berilgan.U e’tiqodni tanlashi lozim chunki vijdon ovozi , ahloq ovozi, undan shuni talab qiladi .

2. Agar dialektika bilish metodologiyasi bо‘lsa, unda antropologik materializm, mexanistik materializm, metafizik materializm nima?

Javob : antropologik materializm-odam paydo bo’lish materiyasi
mexanistik materializm-ob’yektiv realikdagi barcha narsalar hodisa jarayonlar o’zgarishi va rivojlanishi materiyasi
metafizik materializm-fizikadan keyigi materiya
3. Agar biz о‘zgarishsiz olamda yashagan bо‘lsak yoki biz olam haqidagi tasavvurlarimizni о‘zgartirmasdan yashasak, unda bizga ong kerakmi?
Javob:Ong kerak Insonda nutq shakillangan
4. Hayvonlarning tabiiy muhitning nisbatan barqaror sharoitida yashashi uchun о‘zgarishsiz instinktlarning о‘zi kifoya, ularga ongning keragi yо‘q. Biroq insonning ongi unga tо‘liq itoat etadimi?
Javob:Inson boshqa barcha hayvonot olamidan nutqi va aqli tafakkur qilish bilan farq qiladi .Ongning vujudga kelishi va rivojlanishida mehnat hal qiuvchi omildir.Mehnat inson ongini shakillantirgan va kamolga yetkazgan asosiy omil bo’ladi .
5. Inson ongining xarakterli xususiyati nimada?
Javob:Ongning muhim belgilaridan biri shuki,u tushunib yetilgan bilimdir.Inson miya yordamida fikr qiladi.Ongning ma’nosi predmetni bilish, o’zlashtirish , uning mohiyatini ochib berishdan iborat. Ong faqat ob’yektiv olam in’ikosini emas balki insonning o’z ruhiy faoliyati ni anglshini xam o’z ichiga oladi. Ong voqelikni xam oqilona , xam hissiy in’ikosini qamrab oladi. Shuningdek, u inson hissiyotlari , irodasini o’z ichigaa oladi. Ong inson amaliy faoliyatining maqsadi , usullari va hususiyatlarini belgilaydi. Ayni vaqtda ideal narsa hech qachon moddiy narsaning o’rnini bosa olmaydi. Masalan, binokor miyasidagi , hayolidagi bino bu hali amalda qurilgan bino emas , faqat insonning amaliy faoliyati natijasidagina idial narsa moddiy narsaga aylanishi mumkin.
6. Ong yordamida inson quyidagi masalalarni hal qiladi:
1) voqelikni aks ettiradi va u haqidagi bilimlarni egallaydi,
2)voqelikdagi hodisalarni baholaydi va ularga munosabatini bildiradi,
3) о‘z ehtiyojlarini anglaydi va shu bois о‘z oldiga maqsad va vazifalarni belgilab oladi,


4) yuqoridagi uch masalaning yechimiga qarab о‘z xulq atvorini boshqaradi va о‘zini tarbiyalaydi. Ushbu masalalarning yechimini ongning funksiyalari deb atash mumkin Odatiy ong deb atsh mumkin.