Режа: Ахборот хавфсизлигини таъминлаш

Тармоқ ҳавфсизлигини назорат қилиш воситалари

Замонавий ахборот - коммуникациялар технологияларининг ютуқлари ҳимоя услубларининг бир қатор зарурий инструментал воситаларини яратиш имконини берди.

Ахборотларни ҳимояловчи инструментал воситалар деганда дастурлаш, дастурий - аппаратли ва аппаратли воситалар тушунилади. Уларнинг функционал тўлдирилиши ҳавфсизлик хизматлари олдига қўйилган ахборотларни ҳимоялаш масалаларини ечишда самаралидир. Хозирги кунда тармоқ ҳавфсизлигини назорат қилиш техник воситаларининг жуда кенг спектри иш­лаб чиқарилган.

Компьютер тармоқларида ҳимояни таъминлаш усуллари

Компьютер тармоқларида ахборотни ҳимоялаш деб фойдаланувчиларни рухсатсиз тармоқ, элементлари ва захираларига эгалик қилишни ман этишдаги техник, дастурий ва криптографик усул ва воситалар, ҳамда ташкилий тадбирларга айтилади.

Бевосита телекоммуникация каналларида ахборот ҳавфсизлигини таъминлаш усул ва воситаларини қуйидагича таснифлаш мумкин:

Юқорида келтирилган усулларни қуйидагича таърифлаш қабул қилинган.

Тўсқинлик аппаратларга, маълумот ташувчиларга ва бошқаларга киришга физикавий усуллар билан қаршилик кўрсатиш деб айтилади.
Эгаликни бошқариш — тизим захиралари билан ишлашни тартибга солиш усулидир. Ушбу усул қуйидаги функциялардан иборат:
• тизимнинг хар бир объектини, элементини идентификациялаш, масалан, фойдаланувчиларни;
• идентификация бўйича объектни ёки субъектни ҳақиқий, асл эканлигини аниқлаш;
• ваколатларни текшириш, яъни танланган иш тартиби бўйича (регламент) хафта кунини, кунлик соатни, талаб қилинадиган захираларни қўллаш мумкинлигини текшириш;
• қабул қилинган регламент бўйича ишлаш шароитларини яратиш ва ишлашга рухсат бериш;
• ҳимояланган захираларга қилинган мурожаатларни қайд қилиш;
• рухсатсиз ҳаракатларга жавоб бериш, масалан, сигнал бериш, ўчириб қўйиш сўровномани бажаришдан воз кечиш ва бошқалар.
Ниқоблаш – маълумотларни ўқиб олишни қийинлаштириш мақсадида уларни криптография орқали кодлаш.