Reja: 1 Xudoyberdi To’taboyevning hayoti va ijodi 2

14. Badiiy asarni syujet unsurlari (prolog, ekspozitsiya, tugun, voqealar rivoji, kulminatsiya, yechim va epilog)ga ko‘ra tahlil qiling.
Asarning syujet unsurlaridan biri kulminatsiya bo’lib, asar voqealarining yechimiga tomon intilishi, bir tomonga hal bo’lishini taqozo qiladi.
Tahlil uchun asardan misollar:
…Kel, o’g’lim, yarasha qolaylik, deya shapolab suv kechib men tomonga kela boshladi, - ayb senda emas, mana bu hayvonda. Yemni ko’p yeb quturib ketibdi, endi unga hecham yem bermaymiz.
Shuni kutib tutgan edim…-Zo’r-a? dedi bobom. –Zo’r!-deb qo’ydim men ham. –Sen bo’lmasang, toylog’im, baribir bitqazolmasdim… “Erka cholning ko’prigi”dan olingan parcha.
Asar sarlavhasi- “Jannati odamlar”- asarni nomini o’qiganimdayoq bu asar eng yaxshi sifatli insonlar, beg’araz, ko’nglida kiri yo’q, insonlardan yordamini ayamaydgan, xudojo’y, umrini savob ishlar qilishga sarflaydigan, halol va obro’, mansab,zo’ravonlikdan yiroq bo’lgan kishilar haqida deb o’ylagandim. Epigraf - “Shavqatsiz davrda yashab, qalbi to’la armon bilan olamdan o’tgan marhum onam Sorabibi Erkavoy qizining xotirasiga bag’ishlayman.” (Muallif). Lirik chekinish - “Erka cholning ko’prigi” qissasidagi eshak voqeasi. Qistirma epizod, badiiy qoliplash- muallif asarni kitobxonga tushunarli tilde yozgan
15. Badiiy asar kompozitsiyasi (asar sarlavhasi, epigraf, lirik chekinish, qistirma epizod, badiiy qoliplash, asar annotasiyasi)ni tahlil qiling.
16. Asarda qo’llangan badiiy tasvir vositalarini aniqlang.
17. Muhit (varvarizmlar, vulgarizmlar, argo va jargon), davr (arxaizm, istorizm, neologism) hudud (dialekt)ga mansublikni ifodalovchi tasviriy vositalarni tahlil qiling.
18. Asardagi milliy kolorit (qanday milliy an’analar, udumlar aks etganligi) qay darajada ifodalangan?
Tahlil uchun asardan misollar:
Yettinchi chirog’imiz-metonimya (18-bet)
Qo’lingni og’zingga solma – snekdoxa (50-bet)
Qozonni qulog’idan ushlama bolam- metafora (89-bet)
Enam urishganda bisotidagi eng “chiroyli” so’zlarni ishlatdi-kinoya (115-bet)

Asarda varvarizm, vulgarizdan foydalinilmagan. Ammo argo va jargonlar qo’llangan. Masalan, yakan-pul, dum-orqasidan ergashib yuradigan, yo’rg’a- yengil tabiatli, ishlar besh- hammasi zo’r.

Alla, odobli bola o’yini, janoza udumi, xalq ertaklari