Режа: 1 Бронза ва илк темир даври меъморий ёдгорликлариниг ўзига хос ҳусусиятлари

Афросиёб – Самарқанднинг қадимий харобаси. Бу ном тарихий манбаларда қадимий Самарқандга нисбатан фақат XVI асрдан бошлаб учрайди. Қадимий Самарқанд сўғд манбаларида Samarakanve деб аталган. Мил.ав.4-асрда Самарқанд Александр Мақдуний қўшинлари томонидан истило этилгач юнон муаллифлари кундаликларида Мароканда сифатида эслатилади. Мароканда Samarakanve нинг юнонча таржимаси. Мовароуннаҳрда сомонийлар ҳокимият тепасига келгач, қадимий Samarakanve 9-асрдан бошлаб Самарқанд деб атала бошланди. 11-15 асрларда туркий тилда битилган адабийтларда Самарқанд Семизкент сифатида учрайди. 15 асрдан форсий ва туркий тиллардаги манбаларда бир хилда Самарқанд номи ишлатиладиган бўлди.
Афросиёб ҳозирги Самарқанднинг шимолий чегарасига туташган кенг бўш тепаликлар бўлиб, унинг майдони 219 га. Тепаликнинг шимоли Сиёб ариғи билан чегараланган.жанубий томондан, “эски шаҳар” деб аталган Самарқанга қўшилиб кетган. Шаҳарнинг дастлабки тарихи ҳақида ёзма манбаларда жуда кам учрайди. Кўҳна шаҳарда ўтказилган археологик қазишлар эса бундай маълумотларни кўпроқ бермоқда.
Археологик қазишмалар бир неча метр қалинликдаги маданий қатламлар қандай бўлганлигини кўришга, бойлар камбағалларнинг уйларини, ҳунармандларнинг устахоналарини, савдогарларнинг дўконларини, кўча ва майдонларни, шоҳона саройлар ва ибодатхона, масжид ва мадрасаларни, мудофаа иншоотларини, шаҳарнинг сув билан таъминлаш тизими ва ҳоказоларни аниқлашга ёрдам беради.