Referati bajardi: 1 kurs i-501-21 guruh magistranti xaydarov b. I. Qabul qildi: prof. R. X. Ergashev

Makroiqtisodiy darajada iqtisodiy о‘sishpish asosii qiymat kо‘rsatkichlari quyidagalar hisoblanadi:

• 
  YAMM (SMM) yoki milliy daromad xajmining real kо‘payishi;
  
• 
  YAMM (SMM) yoki milliy daromadning axoli jon bosh hisobiga о‘sishi;
  
• 
  YAMM (SMM) yoki milliy daromadning iqtisodiy resurs harajatlari birligi hisobiga ortishi;
  

Iqtisodiy о‘sishni aniqlashda xar uchala kо‘rsatkichdan ham foydalanish mumkin, lekin ularning ahamiyati turlicha.
Masalan: agar diqqat markazida iqtisodiy potensial muammosi turka, birinchi kо‘rsatkichdan aniqlash kо‘proq mos keladi. Aloxida mamlakat va regionlardagi axolini turmush darajasini taqqoslashda, kо‘proq ikkinchi kо‘rsatkichdan foydalaniladi. Iqtisodiy samaradorlikni baxolashda uchinchi kо‘rsatkichga ustivorlik beriladi.
Odatda iqtisodiy о‘sish % (foiz) da о‘sishniig yillik sur’ati sifatida aniqlanadi. Masalan, agar о‘tgan yili real YAMM 60 mlr. sо‘mni va joriy yilda 70 mlr. sо‘mni tashkil qilgan bо‘lsa, о‘sish sur’atini joriy yildagi real YAMM xajmiga bо‘lish yо‘li bilan aniqlash mumkin. Bu holda о‘sish sur’ati 16,6% ni (70/60*100) tashkil qiladi.
Iqtisodiy о‘sishning alohida tomoplarnni xarakterlovchi kо‘rsatkichlari xam mavjud bо‘lib, ulardan asosiylari ishlab chiqaruvchi kuchlar rivojlanish darajasi, mexnat unumdorligi va ish vaqtini tejash, shaxsiy daromad va foyda massasi, mil­liy iqtisodiyotning tarmoq tuzilishi kabilar hisoblanadi.
Ishlab chiqaruvchi kuchlar darajasi quyidagi kо‘rsatkichlar bilan xarakterlanadi:
a) ishlab chiqarish vositalariiing rivojlanish darajasi, ya’ni uning unumdorligi.
b) xodimning malakasi va tayyorgarlik darajasi.
v) ishlab chiqarishning moddiy va shaxsiy omili о‘rtasidagi nisbat.
g) mexnat taqsimoti, ishlab chiqarishning tashkil etilishi, ixtisoslashtirilishi va kooperatsiyasi.
Iqtisodiy о‘sishning jaxon amaliyotida keng qо‘llaniladigan boshqa kо‘rsatkichi iqtisodiyotning tarmoq tuzilishi hisoblanadi. U tarmoqlar bо‘yicha hisoblab chiqilgan YAMM kо‘rsatkichi asosida taxlil qilinadi. Bunda xalq xо‘jaligining yirik soxalari, moddiy va nomoddiy ishlab chiqarish tarmoqlari о‘rtasidagi nisbat ham о‘rganiladi.