Referat yozish uslubiyati, mavzularni tanlash, referatning strukturasi, uni rasmiylashtirish bo’yicha tavsiyalar va ko’rsatmalar

Mustaqil ishyozish alohida jarayon bo`lib,u o`z ichiga shartli ravishda quyidagi bosqichlarni qamrab oladi:

1-talaba o`ziga moyil bo`lgan mavzuni tanlaydi(talaba mavzu tanlashda albatta kafedra o`qituvchilari bilan fikrlashgani ma’qul);

2-tanlangan mavzu bo`yicha talaba taxminiy ish rejasini tuzadi va tayinlangan o`qituvchisiga ko`rsatadi;
3-mavzuga tegishliadabiyotlar, maqola va ma’lumotlarni yig‘adi va ularni o`rganadi, shuningdek adabiyotlar ro`yxatini shakllantiradi;
4-manbalarni tahliliy o`rganish jarayonida mavzuga bog‘liq muommoli jihatlarga alohida e’tibor qaratadi;
5-to`plangan materiallarni umumlashtiradi;
6-tahliliy ish rejaga aniqlik kiritadi;
7-mustaqil ishni belgilangan talab darajasida rasmiylashtiradi va kafedraga taqdim etadi;
8-mustaqil ishni himoya qiladi.
Mustaqil ishni yozishda yuqorida keltirib o`tilgan umumiy qoidalarga amal qilish lozim. Bu esa, o`z navbatida, talaba tomonidan tayyorlangan mustaqil ishni sifatli va mukammal bo`lishiga xizmat qiladi.
Mustaqil ish mavzusini tanlash
Mustaqil ishni yozishda dastlabki va eng muhim bosqich–bu mustaqil ish mavzusini tanlash hisoblanadi. Mustaqil ishning mavzusi tegishli kafedra tomonidan tasdiqlangan muayyan o`quv fanida nmustaqil ishlari mavzulari ro`yxatidan tanlanadi.
Talaba tanlamoqchi bo`lgan mavzusi bo`yicha ushbu fandan ma’ruza yoki amaliyot darsini olib boruvchi professor-o`qituvchilar bilan fikrlashish maqsadga muvofiqbo`ladi.
CHunki,ba’zan talabaga oson va tushunarli bo`lib sezilgan mavzu murakkab bo`lishi ham mumkin (tegishli manbalarning kamligi yoki ilmiy adabiyotlarda mavzuning keng yoritilmaganligi va h.k.). Talaba mustaqil ishning mavzusini o`zini qiziqtirgan mavzubilan bog‘liq holda tanlashi maqsadga muvofiq.
Ammo, ba’zan mavzuni tanlash bosqichida tanlangan mavzu nisbatan murakkabdek tuyulishi mumkin. Ammo, talaba o`zini qiziqtirgan mazuni tanlashi unga mavzuni chuqurroq o`rganish va uning barcha jihatlariga e’tibor berish imkoniyatini yaratadi.
O`z-o`zidan ayonki, talaba o`zini qiziqtirgan mavzuni tanlab, mazkur mavzuga qiziqish va mas’uliyatbilan yondashishi, mavzu yuzasidan barcha fikrlarni chuqur o`rganishi ma’lum ma’noda mavzu dolzarbligini oshiradi va keyinchalik uni yozish jarayonini osonlashtiradi.
Mavzuni chuqur va kengroq o`rganish jarayonida talaba bunga iqror bo`ladi. Mustaqil ish mavzusi aniq va ilmiy, dolzarb bo`lishi lozim.
U talabada mustaqil tadqiqot olib borish ko`nikmalarini shakllantirishga, amaliyotidagi muammolarga yaqinlashishga xizmat qilishi kerak. Mustaqil ish mavzusining bir o`quv guruhida takrorlanishi mumkin emas.
Odatda amaliy ёki seminar mashg‘ulotlarini olib boruvchi o`qituvchi talabaning mustaqil ishni yozishiga rahbarlik qiladi.