Referat tayyorladi: Ravshanbekova Xurshidabonu

MIRZO ULUG’BEK nomidagi
O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
IJTIMOIY FANLAR FAKULTETI
SOTSIALOGIYA YO’NALISHI

Fan:Umumiy sotsialogiya

MAVZU:E.Dyurgeymning anomiya konsepsiyasi
REFERAT

Tayyorladi:Ravshanbekova Xurshidabonu

REJA:
1.Kirish
2.Anomiyaning rivojlanishi
3.E.Dyurgeymning anomiya konsepsiyasi
4.Zamonaviy Amerika Deviant xulq-atvor sotsialogiyasida anomuya konsepsiyasining rivojlanishi

Dyurkgeym va Mertonning anomiya haqidagi talqinlarini o‘rganish ularning bir-birini to‘ldiruvchi ekanligini ko‘rsatadi. Agar birinchisi jamiyat taraqqiyotidagi o‘tish davrlariga e’tibor qaratsa, ikkinchisi nisbatan barqaror faoliyat ko‘rsatish bosqichlariga e’tibor beradi. Ikkala tushuncha ham deviant xulq-atvorni aniqlash mexanizmi bilan eng chambarchas bog'liq bo'lgan xatti-harakatlarni tartibga solishning ijtimoiy-me'yoriy jihatlarini tavsiflaydi va tushuntiradi. Anomaliya ham g'ayritabiiylik shaklida, ham maqsad va vositalarning nomuvofiqligi shaklida deviant xatti-harakatlarning kelib chiqishiga vositachilik qiluvchi muhim shartlardan biri bo'lib xizmat qiladi, buning natijasida ikkinchisini ishlatmasdan to'liq tushuntirib bo'lmaydi. deviant xulq-atvor shakllari, omillarning umumiy tizimidagi anomiya omili hal qiluvchi ahamiyatga ega bo'lishi mumkin, buning natijasida bu xatti-harakatlar shakllarini asosan anomik tarzda tushuntirish mumkin. Bu, birinchi navbatda, migrantlar, yoshlarning xulq-atvori, etnik-madaniy nizolar, shuningdek, boshqa jarayonlarga taalluqlidir. Rus sotsiologiyasida anomiya kontseptsiyasidan ijodiy foydalanish va rivojlantirish, shubhasiz, sovet jamiyatida sodir bo'layotgan tub o'zgarishlarni yaxshiroq tushunishga va bashorat qilishga yordam beradi.

Sovet sotsiologiya fanida anomiya tushunchasi nisbatan kam qo'llaniladi. Anomiya tushunchasi asosan kriminologik asarlarda yoki G'arb sotsiologiyasi klassiklarining tarixiy va tanqidiy tadqiqotlarida ko'rib chiqiladi. Anomiya tushunchasi faqat E.Dyurkgeym talqinida va qarashlari inson faoliyatining mohiyatini tashkil etuvchi R.Mertonning original (1938) talqinida tahlil qilinadi. O'z joniga qasd qilishning ikkinchi kitobida u anomiyaning umumiy tushunchasini shakllantiradi, bu orqali u ijtimoiy tartibsizlik holatini tushunadi.Dyurkgeym savdo va sanoat dunyosida anomiya surunkali ekanligiga alohida e'tibor qaratadi.Shunday qilib, Dyurkgeym anomiyani holat sifatida izohlaydi. keskin o'zgarishlar, rivojlanishning sakrashlari natijasida yuzaga keladigan jamiyatning me'yoriy tizimining buzilishi yoki zaiflashishi - tanazzul va farovonlik davrlari.