Referat mavzu: "Yaponiyada tadbirkorlikni davlat tomonidan qo’llab-quvvatlash mexanizmi" Bajardi

3.  Kichik va o’rta biznesni rivojlantirish maqsadida qabul qilingan qonunlar 

4. 

YAPONIYADA DAVLATNING KICHIK VA O’RTA BIZNESNI QO’LLAB – QUVVATLASH 

YO’NALISHLARI

 

5.  Xulosa 

 

 

---

1.  Kichik va o’rta biznes atamasi va davlat tomonidan kichik va o’rta biznesni 

qo’llab – quvvatlash siyosatining nazariy asosi 

Kichik va o’rta biznes – u mustaqil xo’jalik subyekti bo’lib, foyda olish maqsadida mahsulot 

ishlab  chiqarish,  ximat  kor’satish  ishlari  bilan  shug’ullanadi.  Biznesni  klassifikatsiya  qilishda  turli 

omillar  rol  o’ynaydi.Lekin  ulardan  asosiysi  korxona  ko’lamini  aniqlashdan  ishchilar  sonidan 

foydalanishdir.Korxonalarni quyidagi turlarga bo’lish mumkin. 



 

Ishlab  chiqarish  faoliyati  bilan  shug’ullanuvchi  (nimani  qanday  ishlab  chiqarish 

jarayonini o’z ichiga oladi) 



 

Tijorat  faoliyati  bilan  shug’ullanucvchi  (nimani  va  qancha  sotib  olish,  sotish  va 

taqsimlash jarayonini o’z ichiga oladi) 



 

Mahsulotni  taqsimlovchi  (mahsulotlarni  iste’mol,  ayirboshlash,  yig’ish  jarayonini  o’z 

ichiga oladi. 

 Ishchilar soniga ko’ra korxonalarni quyidagi turlarga ajratish mumkin: 



  Kichik korxonalar, yoki kichik biznes  (100 kishigacha); 



 

O’rta korxonalar, yoki o’rta biznes ( 500 kishigacha); 



 

Katta korxonalar, yoki katta biznes ( 500 kishidan ko’p); 

Undan tashqari korxonalarni tavsiflashda quyidagilardan ham foydalaniladi: 



 

Mulk turiga ko’ra (xususiy yoki davlat korxonasi); 



 

Faoliyat turiga ko’ra; 



  Ishlab chiqaruvchi mahsulotning turiga ko’ra; 



 

Raqobat kurashini yuritish usuli va metodiga ko’ra; 



 

Turli xil uyushmalar va birlashmalarga a’zoligiga ko’ra; 



  Tadbirkorlik faoliyatining tashkiliy-huquqiy tuzilishiga ko’ra; 

Kichik va o’rta biznesning o’ziga xos hususiyati sifatida quyidagilarni aytib o’tish mumkin: 

1.  Mahalliy bozorda faoliyat olib borishi; 

2.  Bozor o’zgarishlariga tezda ko’nika olish; 

3.  Iste’molchi bilan to’gridan to’g’ri aloqa; 

4.  Tovar va xizmatlar bozorida tor sohaning egallanganligi; 

5.  Kam capital bilan biznes boshlash imkoniyatining mavjudligi; 

---

6.  Yangiliklarni tez o’zlashtira olish; 

7.  Keng ommani faol tadbirkorlik faoliyatiiga jalb eta olish, bo’sh ish o’rinlarining yaratilishi; 

Davlat tomonidan kichik va o’rta biznesni qo’llab-quvvatlash quyidagi yo’nalishlarda amalga 

oshiriladi: 

1.  Moliyaviy  ko’mak  –  bunga  misol  qilib  turli  xil  subsidiyalar,  masalan,  bank  kreditlari 

foizlarini kamaytirish, ijara haqidan ozod etish, davlat investitsiyalarini joriy qilish, alohida 

kafolat  qog’ozlari  (masalan  kredit  olishga  kerak  bo’luvchi)  joriy  qilishdan  iborat,ammo 

lekin bunday turdagi ko’mak ma’lum bir sohaga qaratilgan bo’lib, masalan alkogol savdosi 

bilan  shug’ullanuvchi,  yoki,  foydali  qazilmalar  oldi  –  sotdisi  bilan  shug’ullanuvchi 

korxonalar bundan mustasno; 

2.  Mulkiy  ko’mak  –  bunda  korxonalar  davlat  yoki  hokimiyat  mulkini  ijaraga  olish  huquqiga 

ega  bo’ladilar,bunga  misol  qilib,  yer  maydonlari,  inshootlar,  turar  joy  bo’lmagan  binolar, 

uskunalar,  jihozlarni  chegirmalar  asosida  ijaraga  olishni  kiritish  mumkin.  Lekin  bularni 

sotish, garovga qo’yish va kapital sifatida kiritish ta’qiqlanadi. 

3.  Axborot ko’magi – davlat va davlat organlari tomonidan, kichik va o’rta biznesni qo’llab – 

quvvatlash  usullari  haqida  o’z  saytlarida  yoki  OAV  orqali  axborot  berib  borish,  kerakli 

hujjatlar haqida ma’lumotlar va korxonalar uchun marketing, iqtisodiy va ishlab chiqarish 

texnologiyasi haqida yangi ma’lumotlar berib borishdan iboratdir. 

4.  Maslahat  ko’magi  –  davlat  tomonidan  korxonalarga  huquqiy  va  buxgalteriya  masalalarida 

maslahat  beruvchi  tashkilotlarni  tuzish  bilan  amalaga  oshiriladi.  Bu  maslahatlar  bepul 

bo’lishi lozim. 

5.  Malakali  kadrlarni  tayyorlash,  xodimlar  malakasini  oshirish  bo’yicha  ko’mak    -  bunda 

davlat  tomonidan  xodimlar  malakasi  oshirish  va  yangiliklar  bilan  tanishtirish  maqsadida 

alohida tashkilot tuzilishi, ilmiy va metodologik izlanishlar olib boorish uchun qulay sharoit 

yaratish bilan baholanadi. 

Bularga  misol  qilib  korxonalarni  kreditlash  uchun  fondlar  tuzish,  yarmarkalar  o’tkazish, 

texnoparklar tashkil etish, palatalar tuzish kabilarni aytish mumkin.  Bunday siyosat davlat miqyosida 

bo’lganidek,alohida hudud yoki viloyat miqyosida ham o’tkazilishi mumkin.