Referat mavzu: Tilshunoslik Tayyorladi: Islomova Sh

Milliy til  va uning tarkibiy qismlari 

Ma’lumki,  o`zbek  xalqi  Markaziy  Osiyoning  qadimgi  xalqlaridan  biri  bo`lib, 

uning  tili  XI-XII  asrlarda  ma’lum  ijtimoiy-tarixiy  sharoitlarga  ko`ra  xalq  tili  sifatida 

shakllana boshladi va asta-sekinlik bilan rivojlanib keldi. 

      Qaerda yashashidan qat’i nazar o`zbek millatiga mansub barcha odamlar tomonidan 

ishlatiladigan til milliy (umumxalq) o`zbek tili deb yuritiladi.    Milliy til o`z tarkibiga 

adabiy  til,  sheva,  so`zlashuv  nutqi,  jargonlar,  vulgarizm  (so`kish,  qarg`ish  so`zlari), 

varvarizm (tilda o`rinsiz ishlatilgan chet so`zlar)  kabi guruh so`zlarni qamrab oladi. 

Jamiyatning muayyan tarixiy rivojlanish sharoitida xalqlar (elatlar) taraqqiy qilib, 

millatga,  xalq  tillari  esa  milliy  tillarga  aylandi.  Demak,  milliy  til  millatning  paydo 

bo`lishi bilan birga yuzaga keladi. 

       Milliy  til  millat  uchun  umumiy  bo`lgan  tildir.  Milliy  til  tushunchasi  juda  keng 

bo`lib,  u  mahalliy  dialektlarni  (lahja)larni  va  barcha  shevalarni  o`z  ichiga  oladi.           

S h e v a   bir  millatga  mansub  bo`lib,  lekin  turli    hududlarda    yashaydigan  odamlar 

tomonidan  ishlatiladigan  milliy  til  ko`rinishidir.    Sheva  adabiy  tildan  quyidagi 

xususiyatlariga ko`ra farq qiladi: