REFERAT Mavzu: Qovurg‘alar, tо‘sh suyagi va kо‘krak qafasi. Yelka kamari qо‘l erkin qismi suyaklari tuzilishi yoshga doir xususiyatlari.
Bajardi: __________________________ Tekshirdi: __________________________ Toshkent-2022 Qovurg‘alar, tо‘sh suyagi va kо‘krak qafasi. Yelka kamari qо‘l erkin qismi suyaklari tuzilishi yoshga doir xususiyatlari. Qovurg‘alar costae - 12 juft bо‘lib, 3 guruhga bо‘linadi: birinchi yetti jufti chin qovurg‘a costae verae oldingi uchi bilan tо‘sh suyagiga birikadi; VIII, IX, X qovurg‘alar sohta qovurg‘alar costae spuriae deb atalib, ularning oldingi uchlari tog‘aylar vositasida о‘zidan yuqorigi qovurg‘alarga birikadi; XI va XII qovurg‘alar - yetim qovurg‘alar costae fluctuantes deb atalib, oldingi uchlari erkin xolda qorin mushaklarining ichida joylashadi. Qovurg‘alarning hammasi orqa tarafda, kо‘krak umurtqalariga birikadi.
Qovurg‘aning oldingi uchi tog‘ay moddasidan cartilago costalis, orqa qismi esa suyak qismidan os costale iborat bо‘ladi. Qovurg‘aning oldingi uchiga: extrimitas anterior, seu sternalis; orqa uchiga esa extrimitas posterior, seu vertebralis deyiladi. Ularning orasida esa tanasi corpus costae joylashadi. Orqa uchida boshcha caput costae, bо‘yin qismi collum costae va bо‘g‘im yuzalari facies articularis capitis costae bо‘ladi. II-dan X-chigacha qovurg‘alarning bо‘g‘im yuzalari qirra crista capitis costae vositasida ikkiga ajralgan bо‘ladi. Chunki bu qovurg‘alarning bо‘g‘im yuzalari ikki qо‘shni kо‘krak umurtqalari bilan birikadi. I, XI, XII qovurg‘alarning har biri bittadan umurtqa bilan birlashganligidan, bо‘g‘im yuzalarida qirra bо‘lmaydi.
Qovurg‘aning bо‘yin qismini uning tanasiga о‘tish sohasida yuqorigi 10-ta qovurg‘ada bо‘rtiq tuberculum costae bо‘ladi. Bu burtiqning bо‘g‘im yuzasi facies articularis tuberculi umurtqalarning kо‘ndalang о‘simtalari bilan birikadi. Kovurg‘a tanasida burchak sohasi angulus costae, tashqi va ichki yuzalari bо‘ladi. I qovurg‘ada burchak sohasi burtiqqa tо‘g‘ri kelsa, qolgan qovurg‘alarda bu soha burtiqdan uzoqlashadi. XII qovurg‘ada esa burchak bо‘lmaydi. I qovurg‘a tanasida esa yuqori va ostki yuzalar bо‘ladi. Kovurg‘alar ichki yuzalarining ostki qirrasi sohasida qon tomirlar va nervlar joylashadigan egat sulcus costae bо‘ladi. I qovurg‘aning ustki yuzasida narvonsimon mushaklar birikadigan bо‘rtiq tuberculum m. scaleni anterioris bо‘ladi. Bu bо‘rtiqning tashqi sohasida о‘mrov osti arteriyasining egati sulcus arteriae subclaviae, bо‘rtiqning ichki sohasida о‘mrov osti venasining egati sulcus venae subclaviae bо‘ladi. Shu mavzuni о‘qitish talabalarning boshlang‘ich bilim darajalariga asoslanadi. Dars davomida olgan bilimlari gistologiya, fiziologiya, umumiy xirurgiya, ichki kasalliklar , travmatologiya fanlarini о‘zlashtirishda kerak bо‘ladi.