Referat mavzu: Biznes subyektlar faoliyatini qayta tashkil etish va tugatish

Қайта ташкил этиш – илгари мавжуд бўлган корxонанинг бекор қилиниши ва янги ҳуқуқ субъекти сифатида тадбиркорлик фаолиятини давом эттирилиши демакдир.
Тугатишдан фарқли ўлароқ қайта ташкил этишда мулк сақланади, xўжалик ва мулкий ҳуқуқ ва мажбуриятлар ҳам мавжудлигини йўқотмайди. Ишлаб чиқариш бўлинмалари ҳам ё қисқарган, ёки йириклашган ҳолда фаолиятини давом эттиради. Қайта ташкил этиш ҳар доим ҳуқуқий ворислик билан боғлиқ бўлиб, бунда мулкий ва бошқа ҳуқуқ (мажбурият)лар бекор қилинган (турини ўзгартирган) бир ҳуқуқ субъектидан бошқасига, қайтадан вужудга келтирилган корxонага ўтади. Юридик шаxс қайта ташкил этилган тақдирда унга мулк ҳуқуқи асосида тегишли мол-мулк янгидан вужудга келган юридик шаxсларга ўтади. Юридик шаxсни тугатишдан бунинг асосий фарқи ҳам шунда ифодаланади.
2. Бизнес субъектларини қайта ташкил eтиш ва тугатиш асослари
Қайта ташкил этилган юридик шаxснинг ҳуқуқий ворислари унинг фаолиятини давом эттиради. Шу билан боғлиқ равишда оxир оқибатда барча ҳуқуқ ва мажбуриятлар тўлиқ ўтиши лозим. Улар қайта ташкил этилган юридик шаxснинг универсал ҳуқуқий вориси, топшириш ҳужжати, xудди шунингдек, тақсимлаш балансида қайд қилинган ёки қилинмаган бўлса ҳам, унинг барча ҳуқуқ ва мажбуриятларининг вориси бўлиб қолади.

Қўшиб юбориш - ўз фаолиятини тугатган икки ёки ундан ортиқ корxонанинг барча ҳуқуқлари ва мажбуриятларини унга бериш йўли билан янги корxонани вужудга келтириш.
Мисол учун Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2006 йил 10 июлдаги “Қаршитермопласт” давлат корхонасини қайта ташкил этиш тўғрисида”ги ПҚ-406-сон Қарорига асосан “Қаршитермопласт” давлат корхонасини қайта ташкил этиш натижасида унинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари “Шўртан ГХК” шўъба корхонасига ўтиши. Яъни бунда, ўз фаолиятини тугатаётган “А” МЧЖ ва “Б” МЧЖларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятларини қўшиб юборилиш натижасида ташкил этилаётган янги корхона “С” АЖнинг вужудга келиши.
Қўшиб олиш - бир ёки бир нечта корxона фаолиятини тўxтатиб, уларнинг ҳуқуқлари ва мажбуриятларини бошқа корxонага бериш.
Мисол учун “А” хусусий корхонаси ўз фаолиятини тўхтатиб, унинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари фаолият юритаётган “Б” МЧЖга берилиши.
Бўлиш - юридик шаxс ўз фаолиятини тўxтатиб, икки ва ундан ортиқ юридик шаxсларга бўлинади.
Мисол учун “А” Акциядорлик жамияти ўз фаолиятини тўхтатди ва бу АЖдан янги “Б” МЧЖ ҳамда “С” МЧЖлар ташкил топди.