Referat mavzu : Nerv tizimi a’zolarining gistofiziologiyasini o’rganish. Bajardi

Markaziy nerv sistemasining pardalari
. 
Bosh miya va opqa miyani 3 ta: yumshoq, o’rgimchaksimon va qattiq pardalar bilan urab 
turadi. 
1. Qattiq parda elastik tolalarga boy zich biriktiruvchi to’qimadan tuzilgan ichki yuzasi 
glial tabiatli xujayralar bilan qoplangan suyakka yaqin soxalarda qattiq parda ikki qavatdan 
iborat: tashqi suyak usti parda va ichki xususiy qattiq parda tomirlarni kam tutadi. Bu pardalar 
suyuqlik bilan to’lgan subdural bo’shliqni o’rab turadi. Orqa miya soxasida suyak usti parda 
bilan miyaning qattiq pardasi orasida suyuqlikka to’lgan epidural bo’shliq joylashadi. 
2. O’rgimchaksimon parda juda nozik tutamlardan, biriktiruvchi to’qima tolalaridan va 
xujayra elementlaridan iborat. O’rgimchaksimon parda yuzasi yassi glial xujayralar bilan 
qoplangan bo’lib, miyaning qattiq pardasi tomonidan subaraxnoidal bo’shliqni chegaralab 
turadi. O’rgimchaksimon pardaning ingichka tutamlari yumshoq parda bilan birikadi. 
O’rgimchaksimon parda yuzasida Paxionov granulyasiyasi deb ataluvchi xujayralar to’plami 
bo’lib, ularni reaktiv markaz deb xisoblanadi. Ular orqali sinuslarga subdural bo’shliqdan 
suyuqlik so’riladi. Subaraxniodal bo’shliq serebrospinal suyuqlik tutadi va miyaning 
qorinchalari bilan bog’lanadi. 
3. Yumshoq parda miya moddasi bilan zich o’sib ketadi, tomirlarga boy bo’ladi. Yumshok 
parda o’rgimchaksimon parda tutamlari davomi bo’lgan nozik biriktiruvchi to’qimadan tuzilgan. 
Tashqi yuzasi subaraxnoidal bo’shliqqa qapagan bo’lib, glial tabiatli yassi xujayralar bilan 
qoplangan. Yumshoq parda miya tomirlariga qadap davom etib, subaraxnoidal bo’shliq davomi 

---

bo’lmish perivaskulyar bo’shliqni hosil qiladi. Perivaskulyar bo’shliq arteriyalarining tebranish 
(puls) to’lqinlarini tenglashtiradi, modda almashinishida qatnashadi, yumshoq parda bilan 
ximoya ahamiyatiga ega.