Referat mavzu: " Mahsulot sifati ko’rsatkichlarini aniqlashda organaleptik usullarni ko’llash "

Ekspert  uslubi:    Bu  uslubga  ko’ra  mutaxassis-ekspertlar  guruhining 

mahsulot  sifati  to’g’risidagi  xulosalari  ishlab  chiqiladi.  Boshqa,  ancha  obyektiv 

uslublar  (o’lchov,  texnologik,  fizik-kimyoviy  kabilar)  samarasiz  bo’lganda  yoki 

vaziyat taqozosi bilan rad etilganda ekspert uslubiga murojaat qilinadi. 

Ekspert  uslubidan  mahsulot  sifatini  organoleptik  uslub  vositasida 

aniqlashda, shuningdek, mahsulot sifatini attestasiyadan o’tkazishda foydalaniladi. 

Qishloq xo’jaligi mahsulotlariga ta’sir ko’rsatuvchi asosiy omillar 

Mahsulot  sifati  ta’sir  kuchi,  xususiyati  va  davomiyligi  turlicha  bo’lgan 

ko’plab omillar ta’sirida shakllanadi. 

Mahsulot  sifatiga  uning  hayotiy  siklining  barcha  bosqichlari  (loyihalash  – 

tayyorlash  –  saqlash  –  sotish  –  foydalanish)  da  asos  solingani  sababli  sifat  hosil 

qiluvchi  omillar  qo’yidagicha  tavsiflanadi:  konstruksiyali  (rejalashtiriladigan) 

ishlab chiqarish, yetkazib berish va sotish, foydalanish. 

Bosqichlarning har birida omillarni sutyektiv va obyektiv omillarga ajratish 

mumkin.  Sifatga  ta’sir  etuvchi  subyektiv  omillarga  inson  faoliyatiga  bevosita 

dahldor  va  unga  bog’liq  bo’lgan  omillar  kiritiladi.  Malaka  (kasbiy  mahorat) 

darajasi, umumta’lim va madaniy daraja, maqsadli v xulqiy yo’nalish (mentalitet), 

mehnat  natijalaridan  manfaatdorlik  darajasi  va  boshqalar  shular  jumlasidandir. 

Muayyan xodimlarning jismoniy – ruhiy fazilatlari bilan bog’liq bo’lgan omillar – 

---

tezda ilg’ab olish, fikrni bir no’qtaga jamlashga qodirlik, tuyg’a organlarining juda 

sezgirligi kabilar shular jumlasiga kiradi. 

Sifatga  ta’sir  etuvchi  obyektiv  omillarga  xodimlar  mehnat  qilishlari  kerak 

bo’lgan  ish  sharoitlariga  bog’liq  omillar  kiritiladi.  Obyektiv  omillar  qatoridan 

texnik, tashkiliy, iqtisodiy omillarni ajratib ko’rsatish mumkin. 

Texnik  obyektiv  omillar  qabul  qilinadigan  texnik  qarorlar  xususiyatiga 

hamda  mahsulotni  yaratish,  yetkazib  berish  va  foydalanishda  qo’llaniladigan 

texnik vositalarga bog’liq bo’ladi. 

Tashkiliy  omillar  mahsulotning  yaratilishi,  muomalada  bo’lishi  va 

sotilishining tashkil etilish xususiyatiga bog’liq bo’ladi. 

Iqtisodiy  omillar  mahsulotning  yaratilishi,  yetkazib  berilishi,  sotilishi  va 

foydalanishda  uning  sifatiga  iqtisodiy  ta’sir  xususiyati  (ish  haqining  shakli  va 

darajasi, tannarx darajasi va to’zilmasi)ga bog’liq bo’ladi. 

Qishloq  xo’jaligi  mahsuloti  sifatiga,  yuqorida  aytib  o’tilgan  omillardan 

tashqari,  tuproq-iqlim,  geografik  sharoitlar,  shuningdek,  pomologiya  navi, 

agrotexnik  usullar  va  hosilni  yig’ishtirish  shart-sharoitlari,  qishloq  xo’jalin 

texnikasi  va  asbob-uskunalarini  qo’llash,  yig’im-terim  mashinalari  texnik  tavsifi, 

hosilni  yig’ib  olish  bilan  bog’liq  ishlarni  oxiriga  yetkazish  –  tozalash,  aniq  bir 

o’lchamga keltirish, o’rab-joylash, quritish kabilar ham ta’sir ko’rsatadi.