Referat kimyo mavzu: «Kalsiyning tabiatda uchrashi, olininshi, fizik-kimyoviy xossalari va ishlatilishi. Kalsiyning birikmalari.» 2021 y. Mavzu: «Kalsiyning tabiatda uchrashi, olininshi, fizik-kimyoviy xossalari va ishlatilishi

Digidroortofosfat Ca(HPO4)2 — gigroskopik modda. Uning monogidrati Ca(H2PO4)2*H2O suvda oz (30° da 100 g da 1,8 g) eriydi. Kalsiy ohakka fosfat kislota taʼsir ettirib, Ca(H2PO4)*2H2O esa appatit yoki fosforitga fosfat yoki sulfat kislota taʼsir ettirib olinadi. Birinchi usulda qoʻsh superfosfat, ikkinchisida oddiy superfosfat, Ca(HPO4)2ni kuydirilsa, optik shisha ishlab chiqarishda qoʻllaniladigan polifosfat Ca(PO3)2 hosil boʻladi.

Kalsiy / Calcium (Ca)
Atom raqami	20
Koʻrinishi	Oqish-kumush rangli qattiq metall
Atom xossasi
Atom massasi (molyar massasi)	40,078 m. a. b. (g/mol)
Atom radiusi	197 pm
Ionlashish energiyasi (birinchi elektron)	589,4(6,11) kJ/mol (eV)
Elektron konfiguratsiyasi	[Ar] 4s^2
Kimyoviy xossalari
Kovalentlik radiusi	174 pm
Ion radiusi	(+2e)99 pm
Elektrmanfiylik (poling boʻyicha)	1,00
Elektrod potensiali	-2,76 В
Oksidlanish darajasi	2
Termodinamik xossalari
Zichlik	1,55 g/sm³
Solishtirma issiqlik sigʻimi	0,653 J/(K·mol)
Issiqlik oʻtkazuvchanlik	(201) Vt/(m·K)
Erish harorati	1112 K
Erish issiqligi	9,20 kJ/mol
Qaynash harorati	1757 K
Qaynash issiqligi	153,6 kJ/mol
Molyar hajm	29,9 sm³/mol
Kristall panjarasi
Panjara tuzilishi	kubik markazlashgan
Panjara davri	5,580 Å
Panjara/atom nisbati	n/a
Debye harorati	230,00 K

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. I.R. Asqarov, “Kimyo” 2019 y.

2. M.A. Bahodirova “Kimyo”

3. K.G‘OPIROV “KIMYO”

4. N.X. TO‘XTABOYEV