Referat jumisi Tema: Tayarladi

Tórtinshi shárti arnawlı bir jaǵdaydaǵı qáwipti basqa qurallar menen joqqiliw bolmawi sebepli basqa socialiq munasábetlerge ziyan jetkiziledi. Eger basqa qorǵaw ilajları arqalı qáwipti joq qiliw mu’mikin bolsa, aqırǵı za’rulik jaǵdayı bolmaydı. Sebebi qáwipti saplastırıwǵa qaratılǵan háreket socialiq munasábetlerge qa’wip salıp atırǵan qáwipti saplastırıwdıń birden-bir jolı bolıwı shárt.

5.Buyrıq yamasa basqa wazıypanı orinlaw

Jınayat kodeksiniń 40 -statyasında, shaxstıń buyrıq yamasa basqa buyrıqtı, sonıń menen birge, hámel wazıypaların nızaman orınlawı sebepli ziyan jetkizilgen bolsa, jınayat dep tabilǵan tawilmaydi, dep kórsetilgen.

Buyrıq yamasa basqa wazıypanı orinlaw nızamlı esaplansa :
Buyrıq degende, arnawlı bir húkimet organı, shólkem, kárxana, mekeme baslıǵınıń óz kepillikleri sheńberinde arnawlı bir háreketti orınlaw yamasa orinlamasliq tuwrısında (jazba yamasa awızsha ) buyrıq beriwi túsiniledi.
Buyrıq kepillikli shaxstıń orinlaw minnetlemesi júklengen shaxsqa bergen málim bir háreket (hárekesizlik)in orınlaw haqqındaǵı nızam hám nızamasti aktlarge tiykarlanǵan talabı bolıp tabıladı.
Buyrıq yamasa basqa wazıypanı orinlawdıń huqıqıylıǵı belgileri tómendegiler bolıp tabıladı:
birinshiden, buyrıq hám basqa buyrıqlardı orinlawshi shaxslar sol buyrıq hám basqa buyrıqlar beretuǵın shaxstıń bo'ysiniwinda (qarawında) bolıwı kerek;
ekinshiden, buyrıq hám basqa buyrıqlardı tiyisli formada orınlaw onı orınlawshı shaxstıń minnetlemesi, yaǵnıy xızmet minneti esaplanadı ;
úshinshiden, buyrıqtı orinlawshi shaxs tárepinen ámelge asırılǵan qılmıs háreket yamasa hárekesizlik formasında bolıwı múmkin;
tórtinshiden, buyrıq hám basqa buyrıqlardı orinlawda Jınayat kodeksi menen qorǵalanatuǵın socialiq munasábetlerge málim dárejede ziyan jetkeziliwi kerek.
Orınlawshı tárepinen jetkizilgen ziyan ushın sol buyrıq yamasa buyrıqlar bergen shaxs juwapkerlikke tartıladı, bunday jaǵdaylarda orınlawshı jınayattı islewdiń quralı retinde xızmet etip yamasa basqa buyrıqlardı orinlag’an qılmısı ushın juwapkerlikke tartılmaydı.
Buyrıqtıń huqıqıy shártleri hám buyrıqtı orinlawdıń huqıqıy shártlerin ajrata alıw kerek;
besinshiden, buyrıqtıń huqıqıy shártleri:
Buyrıq yamasa basqa buyrıqlar lawazımlı shaxs tárepinen onıń kepillik sheńberinde beriliwi kerek.
Buyrıq nızamda kórsetilgen tiyisli formada (jazba, awızsha, texnikalıq qurallar arqalı ) beriliwi kerek.
Buyrıq nizamsiz dep esaplanbaydı (bunday halda onıń jınayatlılıǵı haqqında gáp ketiwi de múmkin emes);
altınshıdan, buyrıqtı orinlawdıń huqıqıy shártleri:
a) buyrıqtı orinlawshi shishaxs tárepinen jınayat nızamı menen qorǵalanatuǵın máplerge ziyan jetkizilgenideg’ana buyrıq orinlawshishaxstıń juwapkerligi sheshiledi;
b) orinlawshi buyrıg’i menen belgilengen háreketler sheńberinden shetke shiqpawi kerek;
c) buyrıqtı orinlawshi tek qastan jetkizilgen zıyanlı háreketleri ushın juwap beredi.