6 -tema. Lokal tarmaq topologiyasi

6 -tema. Lokal tarmaq topologiyasi.
Joba :
1. lokal tarmaq topologiyasi.
2. lokal tarmaqta maǵlıwmatlardıń almasinuv procesi
3. lokal tarmaq shólkemlestiriw usılları.

Tarmaqtaǵı xost-kompyuterlerdiń adreslerine arnawlı talaplar quyıladı. Adres formatqa ıyelewi kerek, bul format bir tárepden adrestiń sintaksis avtomatikalıq qayta islewdi orınlawǵa múmkinshilik beriwi kerek, ekinshi tárepden bolsa ol semantik kóriniske ıyelewi kerek, yaǵnıy adreslenetuǵın ob'ekt tuwrısında qandayda bir maǵlıwmattı ózinde sáwlelengenlashi kerek.

Sol sebepli xost-kompyuterlerdiń adresleri Internet tarmaǵında ikkilangan kodlawǵa ıyelewi múmkin:
• telekommunikatsiya sistemasın tarmaqta islewi ushın qolay bolǵan májburiy kodlaw : kompyuterge dos sıpatında cifrlı IP-adres (IP — Internet Protocol);
• tarmaq abonenta ushın qolay bolǵan májburiy bolmaǵan kodlaw : paydalanıwshına dos sıpatında domenli DNS-adres (DNS-Domain Name System).
Cifrlı IP-adres 32 razryadlı ikqilik san kóriniske iye. qo'laylik ushın ol tórtga blokka 8 bitdan ajıratılıp, olar onlıq kóriniste jazılıwı múmkin. Adres kompyuterdi identifikaciyalash ushın zárúr bolǵan tolıq malumotga iye.
Múmkin bolǵan varianta: eki úlken blok tarmaq adresin, eki basqası bolsa bólim tarmaq adresin jáne bul bólim tarmaq ishindegi xost-kompyuterdiń adresin anıqlaydı. Mısalı, ekilik kodında cifrlı adres tómendegishe jazıladı :
10011000001001010100100010001010.
Onlıq kodında bul kóriniske iye: 152. 37. 72. 138.
Tarmaq adresi - 152. 37; bólim tarmaq. adresi - 72; kompyuter adresi -138.

Domenli adres bir-birinen noqat menen ajratılatuǵın bir neshe hárip-cifrlı domenlardan (Domain - taraw ) shólkemlesken. Bul adres ierarxik klassifikaciya tiykarında qurılǵan : eń shep shettegidan tısqarı hár bir domen kompyuterlerdiń qandayda bir-bir belgiler boyınsha ajıratılǵan pútkil bir toparın anıqlaydı, bunda chapda jaylasqan gruppalardıń domeni oń domenning bólim gruppası esaplanadı. Házirde tarmaqta hámmesi bolıp 120000 den artıqlaw hár túrlı domenlar bar bolıp tabıladı.

Mısalı, birpara mámleketlerdiń geografiyalıq eki harfli domenlari:
• Avstriya — at,
•Bolgariya—br,

;• Kanada — ca,

• Rossiya — ru,
• AQSh-us,
• Franciya — fr.
Qandayda bir temaǵa bagishlangan belgiler boyınsha ajıratılǵan domenlar da bar shıǵar. Bunday domenlar ush harfli qısqartpa atqa iye:
• mámleket mákemeleri — gov;
• kommerciya shólkemleri — com;
• oqıw orınları — edu;
• áskeriy mákemeler — mil;
• tarmaq shólkemleri — net;
• basqa shólkemler — org.
Tarmaq adresi - 152. 37; bólim tarmaq. adresi - 72; kompyuter adresi -138.

Domenli adres bir-birinen noqat penen ajratılatuǵın bir neshe hárip-cifrlı domenlardan (Domain - taraw ) sho'lkemlesken. Bul adres ierarxik klassifikaciya tiykarında qurılǵan : eń shep shettegidan tısqarı hár bir domen kompyuterlerdiń qandayda bir-bir belgiler boyınsha ajıratılǵan pútkil bir taparın anıqlaydı, bunda chapda jaylasqan gruppalardıń domeni oń domenning bólim gruppası esaplanadı. Házirde tarmaqta hámmesi bolıp 120000 den artıqlaw hár túrlı domenlar bar bolıp tabıladı.

Mısalı, birpara mámleketlerdiń geografiyalıq eki harfli domenlari:
• Avstriya — at,
•Bolgariya—br,

;• Kanada — ca,

• Rossiya — ru,
• AQSh-us,
• Franciya — fr.
Qandayda bir temaǵa bagishlangan belgiler boyınsha ajıratılǵan domenlar de bar shıǵar. Bunday domenlar ush harfli qısqartpa atqa iye:
• mámleket mákemeleri — gov;
• kommerciya sho'lkemleri — com;
• oqıw orınları — edu;
• áskeriy mákemeler — mil;
• tarmaq sho'lkemleri — net;
• basqa sho'lkemler — org.
Internet den paydalanıwshılar ushın pochta adresleri retinde tarmaqqa jalǵanǵan kompyuterde belgilengen bólimlerdiń, shólkemlerdiń atalıwları yamasa ápiwayıǵana olardıń atları qabıl etiliwi múmkin. Nomdan keyin @ belgisi keledi. Bunıń hámmesi shep tárepden xost-kompyuterdiń adresine biriktiriladi.

Mısal. Internet de comp. engec. spb. ru nomiga iye bolǵan kompyuterde priem atı astında belgilengen paydalanıwshı tómendegi adreske iye boladı : priem@comp. engec. spb. ra (Sankt-Peterburg injinerlik-ekonomika akademiyasınıń qabıl komissiyası ).

Domen adresin uyqas cifrlı IP-adreske ózgertiwdi arnawlı serverler — at serverleri atqaradı. Sol sebepli paydalanıwshınıń cifrlı adreslerdi biliwiniń keregi joq.
Internet de islew ushın siz baylanıs ornatıwshı bolǵan kompyuter yamasa paydalanıwshınıń tek domen adresin biliwińiz kerek.
Isletilineip atırǵan texnologiyaǵa baylanıslı túrde domen adresiniń aldında onıń paydalaniletuǵın protokolı yamasa xızmeti kórsetiliwi múmkin. Mısalı, Web-server menen islegende ádetde gipertekstni uzatıw protokolı kórsetiledi hám joqarıda keltirilgen adres tómendegi kóriniske iye boladı : http://engec. spb. ra. Bul URL-adres dep atalatuǵın adres bolıp tabıladı (URL — Uniform Resourse Locftor yamasa resurslarınıń universal kórsetkishi).