Referat ekanomikaliq teoriya pàninen «Bazar ekanomikasiniñ mazmuni hàm àmel etiwi talap hàm usinis teoriyasi»

Tovarlardıń bahası. Baha páseyse tovarǵa talap artadı, onı kóbirek satıp aladı. Kerisinshe, baha kóterilse talap qısqarıp, tovar kemirek satıp alınadı.

Dáramatlar muǵdarı. Dáramat satıp alıw qábiletin belgileydi. Baha ózgermegen jaǵdayda dáramat ózgerse, soǵan muwapıq tovardı satıp alıw artadı yamasa qısqaradı.

Orınbasar tovarlar bahası. Bir tovar bahası joqarılasa oǵan talap qısqarıp, onıń ornın basıwshı basqa tovarǵa talap artadı. Bunday qaǵıyda birdey mútájlikti qanaatlandırıwshı tovarlarǵa tán boladı.

Qarıydarlardıń diydi. Qarıydarlar oǵada kópshilik bolǵanlıqtan olardıń individual diydi bir-birinen keskin parqlanadı, sebebi ayırım tutınıwshı yamasa shańaraq hár qıylı tovarlardı abzal kóredi hám diydine unaǵanın tańlap aladı.

Qarıydarlar sanı. Qarıydarlardıń az yamasa kóp bolıwı hám olardıń satıp alıw qábileti talapqa tásir etpey qalmaydı. Qarıydarlar qanshelli kóp bolsa, sonshelli talap artadı hám kerisinshe boladı.

Qarıydarlar ózgerisleriniń kútiliwi. Málim waqıtta qarıydar talabı ol eki nárseni kútiwine baylanıslı boladı, birinshisi dáramattıń ózgeriwi, ekinshisi bahanıń ózgeriwi. Solay etip, talapqa túrli faktorlar tásir etedi, biraq olardıń arasında baha hám dáramat tiykarǵı orındı iyeleydi

Usınıs túsinigi

Eger bazardaǵı talap qarıydar tárepinen bolsa, tovar usınısı satıwshı tárepinen boladı. Usınıs talaptı qanaatlandırıwdı mólsherleydi. Usını s bazarǵa neni (qanday tovar yamasa xızmetti), qansha shıǵarılıwın hám satıwǵa qoyılıwın bildiredi. Bul birinshiden, óndiris kólemine; ekinshiden, ónimniń qansha bólegi tovar sıpatında bazarǵa shıǵıwına; úshinshiden, hár bir tovardıń bahasına baylanıslı boladı.
Usınıs anıq bir waqıtta hám bazarǵa salıstırmalı júzege keledi.

Usınıs – bul anıq bir tovar yamasa tovarlardıń málim waqıtta hám málim baha menen satıw ushın bazarǵa shıǵarılıwı.

Usınıstıń muǵdarına kóplegen faktorlar tásir etedi, biraq dáslep usınıs tıń bahaǵa baylanıslılıǵın qarap shıǵamız. Bunda basqa faktorlar ózgermeydi dep, olardıń usınısqa tásirin esapqa almaymız.