Referat bajardi: Tojiyev Fayoz Telekomunikatsiya tarmoqlari

Telekommunikatsiya tarmoqlarining tuzilish variantlari:

2-rasm. Telekommunikatsiya tarmoqlarining tuzilish variantlari:
a – bevosita bog’lanish; b – uzelli; v – radial
Telekommunikatsiya tarmog’I elementlariga quyidagilar kiradi:

• 
  tarmoq uzellari va tarmoq stansiyalari;
  
• 
  uzatish liniyalari va aloqa kanallari;
  
• 
  kommutatsiya uzellari (markazlari);
  
• 
  oxirgi punktlar;
  
• 
  konsentratorlar va multipleksorlar;
  
• 
  ko’p satxli boshqarish tizimi.
  

Tarmoqning asosiy vazifasi foydalanuvchi talablari doirasida axborotni o’z vaqtida, buzmasdan foydalanuvchiga yetkazishdir. Buning uchun tarmoqning xamma elementlari o’zaro xamoxang ishlashi kerak. Bu masalani tarmoq boshqaruv tizimi amalga oshiradi.

3-rasm. Telekommunikatsiya tarmog’ining uch satxli strukturasi.

4-rasm. Telekommunikatsiya tarmog’ining umumlashgan strukturasi
Terminal (oxirlanma qurilma) – telefon apparati, EXM, TV/radio – qabul qilgich/uzatgich, faks, mobil telefon va boshqalar.
Aloqa kanali – aloqa liniyalari jamlanmasi (kabelli, radio, radiorele, yo’ldoshli va boshqalar)
Kommutator – (telefon stansiyasi, marshrutizator va boshqalar).
Tarmoqni boshqarish tizimi – tarmoq ekspluatatsiyasini qo’llab quvvatlash va texnik xizmat ko’rsatishni ta’minlovchi kompyuter tizimi.
Xisob – kitoblar tizimi – foydalanayotgan resurslar, tarifikatsiyalar va mijozlar bilan xisob-kitobni taminlaydigan kompyuter tizimi.
Servislar platformasi – xizmatlar ko’rsatish uchun axborotlar va dasturlarga ega kompyuter tizimi.
Telekommunikatsiya tarmoqlari kommutatsiya usullari
- Telekommunikatsiya tarmoqlarida kommutatsiyalash yordamida abonent terminallari orasida uzatish trakti xosil qilinadi (6-rasm).
- Kommutatsiyalash kommutatsiya uzellarida amalga oshiriladi va ularning usullari turlicha.

6-rasm.
Telekommunikatsiya tarmoqlarida kommutatsiya usullari (7-rasm).

Kanallar kommutatsiyasi – abonent punktlari juftliklari orasida to’g’ridan-to’g’ri kanal tashkil etiladi.
Xabarlar kommutatsiyasi – xar bir kommutatsiyalash uzelida xabarni qabul qilish, uni jamlash va adresga mos ravishda uzatish amalga oshiriladi.
Paketlar kommutatsiyasi – xabar ma’lum formatdagi qismlarga paketlarga bo’linadi, ular xabarlar kommutatsiyasi uchun qabul qilingan prinsp bo’yicha mustaqqil xabarlardek qabul qilinadi, yig’iladi va uzatiladi.
Paketlar deytagramma rejimi yoki virtual rejimida uztiladi.