Referat bajardi: eks -1-21 guruh talabasi M. Parmonov Qabul qildi: F. Mulaydinov Qo’qon 2022

Tizimli shina kompyuterning asosiy interfeys tizimi bulib, uning barcha moslamalarida uzaro boglanish va alokani ta’minlaydi.
Tizimli shinani boshkarish mikroprosessor yordamida bevosita yoki kupincha kushimcha mikro chizma-boshkarishning asosiy signallarini shakllantiruvchi shina kontrollerlari orkali amalga oshadi.
Asosiy xotira(AX) mashinaning boshka bloklari bilan axborotni saklash va operativ almashish uchun muljallangan
Tashki xotira ShKning tashki kurilmalariga oida vazifalarni xal kilish uchun talab kilinishi mumkin bulgan istalgan axborotni uzok saklash uchun muljallangan.
AX ikki turdagi yodda tutuvchi moslama: doimiy va operativ yodda tutuvchi (DYoTM), (OYoTM) moslamalarga ega.
Tashki xotira moslamalari sifatida kassetali, magnit tasmali yodda tutuvchi moslamalar(strimmerlar), yodda tutuvchi moslamalar, optik disklardagi yiguvchilar(CD- ROM) va boshkalar foydalaniladi.Tashki moslama (TM) istalgan xisoblash kompleksining eng muxim tarkibiy kismidir. Shuni aytish kifoyaki, TM ba’zan kiymatiga kura butun ShK kiymatining 50-80 foizini tashkil etadi. TM tarkibi va xususiyatlari buyicha ShKni boshkaruv tizimlari va umuman xalk xujaligida kullash imkoniyati va samaradorligiga kup jixatdan boglik. buladi.
Multimedia vositalari -bu insonga uzi uchun tabiy muxit:tovush, video, grafika, matnlar va boshkalardan foydalanib, kompyuter bilan mulokotda bulishga imkon beruvchi texnik va dasturiy vositalar majmuidir.
Texnologiya suzi grekchadan tarjima kilinganda san`at, ustalik, malaka ma`nosini anglatadi. Texnikada texnologiya deganda ma`lum kerakli material maxsulotni xosil kilish uchun usullar, metodlar va vositalar yiKindisidan foydalanadigan jarayon tushuniladi. Texnologiya ob`ektining dastlabki, boshlanKich xolatini uzgartirib, yangi, oldindan belgilangan talabga javob beradigan xolatga keltiradi. Misol uchun sutdan turli texnologiyalar orkali katik, tvorog, smetana, yoK va boshka sut maxsulotlarini olish mumkin. Agar boshlanKich xom ashyo sifatida axborot olinsa, ushbu axborotga ishlov berish natijasida axborot maxsulotinigina olish mumkin. Ushbu xolda xam «texnologiya» tushunchasining ma`nosi saklanib kolinadi. Fakat unga «axborot» suzini kushish mumkin. Bu narsa axborotni kayta ishlash natijasida moddiy maxsulotni emas, balki axborotnigina olish mumkinligini aniklab turadi.
Texnologiyani kuyidagicha ta`riflash mumkin. Texnologiya — bu sun`iy ob`ektlarni yaratishga yunaltirilgan jarayonlarni boshkarishdir. Kerakli jarayonlarni kerakli yunalishda borishini ta`minlash uchun yaratilgan shart-sharoitlar kanchalik yaxshi tashkil etilganligi texnologiyaning samaradorligini bildiradi. Bu Yerda tabiiy jarayonlar nafakat moddaning tarkibi, tuzilishi va shaklini uzgartirish maksadida, balki axborotni kayta ishlash va yangi axborot xosil kilish maksadida xam boshkariladi. Shuning uchun axborot texnologiyasini kuyidagicha ta`riflash mumkin.