ReFera t mavzu: masofadan zondlash va yo’ldoshli pozitsionirlash tizimlari bajardi

Masofadan zondlashning optik uslublari
Erning kosmosdan ilk tasvirlari fotokamera yordamida olingan edi. Bu uslub
hozirgi kunda ham qo’llaniladi. “Resurs -F 1 M” fotoregistristiyali yo’ldosh (Rossiya)
yerni 0,4–0,9 mkm to’lqinlar uzunligi intervalida fotografiyalash imkoniyatini beradi.
Olingan materiallar Erga tushiriladi va proyavka qilinadi. Suratlarni tahlil qilish,
odatda, shuningdek rangli fotootpechatkalar olish imkoniyatini beruvchi proekstion
apparatura yordamida vizual ravishda o’tkaziladi. Uslub tasvirning yuqori geometrik
aniqligini ta’minlaydi; suratlarni sifatning sezilarli yomonlashuvisiz kattalashtirish
mumkin. Biroq uning tezkorligi past, zero tasvir raqamli shaklda emas, balki
fotografiya ko’rinishida taqdim etilgan, va u ko’rinadigan va yaqin IQ-diapazonlarda
samaralidir.
Skanerli uslublar bu kamchiliklardan holidir. Stilindrik razvyortkali skaner
amalda bir nuqtaga mahkamlangan va harakat yo’nalishiga ko’ndalang tebranib
turadigan mayatnikni o’zida ifodalaydi, 3.5-rasm. Mayatnikning uchida, uning fokal
tekisligida nuqtali fotoqabul qurilmasiga ega ob’yektiv o’rnatilgan. Apparatning Er
usti bo’ylab harakatlanishida fotoqabul qurilmasining chiqish joyidan er yuzasining
shu paytda ob’yektiv o’qi yo’nalgan uchastkasining ko’rinadigan yoki yaqin IQdiapazonida yoritilganlikka proporstional signal echib olinadi. Amalda skaner
qo’zg`almasdir, faqat tasvir undan ob’yektiv orqali fotoqabul qurilmasiga tushadigan
oynak tebranadi (aylanadi). Skaner axboroti raqamli shaklda real vaqt masshtabida
yoki bort magnitofonidagi yozuvda uzatiladi.; Erda unga EHMda ishlov beriladi.
C hiziqli skaner chiziqqa joylashgan qo’zg`almas fotosezuvchan elementlarni o’z ichiga oladi, ularning soni 190 dan 1000 gacha o’zgaradi. Bunday chiziq zaryadli aloqali asboblar (ZAA) chizg`ichi deb ataladi. Chizg`ichga ob’yektiv orqali er yuzasining tasviri fokuslanadi, barcha elementlar fokal tekislikda bo’ladi. Yo’ldosh harakati yo’nalishiga ko’ndalang orientirlangan chizg`ich yuzaning turli uchastkalari va bulutlarning yoritilganligiga proporstional signalni ketma-ket “o’qib”, u bilan birga siljiydi. Chiziqli skanerlar ZAAda ko’rinadigan va yaqin IQdiapazonlarda ishlaydi.
3.5-rasm. MZning skanerli uslubi.