Rassomchilikda qo’llaniladigan terminlar

Rassomchilikda qo’llaniladigan terminlar.

Tuzuvchi: Xurramova Nasiba

Peyzaj

• Peyzaj (frans. paysage — mamlakat, joy) —1) rassomlik (rangtasvir, grafika) va haykaltaroshlik (relyef)da tabiatni aks ettiruvchi janr yoki shu janrda yaratilgan alohida asar (qarang Mantra); 2)adabiyotda — badiiy soʻz vositasidagi tabiat tasviri, ifodasi. P. yozuvchining oʻz asarida tanlagan ifoda usuli va ijodiy uslubi bilan bogʻliq holda turlicha vazifalarni bajarishi mumkin.

ЭТЮД

• ЭТЮД (франц. — айнан машқ, ўрганиш) — 1) тасвирий санъа тда борлиқ (натура)дан уни ўрганиш мақсадида яратилган асар. Ижодкор бадиий асар (рангтасвир, ҳайкалтарошлик, графика) яратиш жараёнида Этюддан ёрдамчи манба сифатида фойдаланади. Тугал асар Этюд мажмуаси сифатида ўзини намоён қилади.

ДАСТГОҲ

• ДАСТГОҲ — ҳайкалтарошликда думалоқ ёки мурабба шаклда айланадиган тахта таглиги бўлган уч оёқли ёғоч мослама.

Рacм, қаламтасвир

• РАСМ, қаламтасвир — текис юзага қўлда чизиқ ва нурсоя (оққора бўёқ доғлари) ёрдамида ишланган тасвир; рассомлик санъати (рангтасвир ва графика)ниш ифода воситаси. Расмда асосий ифода воситаси чизиқ бўлиб, қўлда графика воситалари қалам, перо ва б. ёрдамида чегара чизик, (контур чизиқ) ёки қисқа ва юлиқ чизиқ (штрих)лар ҳамда бўёқ доғларида бир хил (ахроматик) рангда бажарилади. Бу ифода воситаларининг турлича қўшилиши натижасида (штрихлар комбинацияси, бўёқ доғлари ва чизиқларнинг уйғунлиги ва б.) Р. нинг нафис ишланиши, тус, рангларнинг оҳангдорлиги, нурсоянинг ўта таъсирчанлигига эришилади.

Eskiz

• Eskiz (frans. ) — badiiy asar yoki uning alohida qismlari gʻoyasini aks ettiruvchi dastlabki qoralama, xomaki asar. E.da boʻlajak asarning kompozitsiya yechimi, shakllarning fazoviy kenglikda joylashuvi va ularning oʻzaro nisbatlari, umumiy rang tizimi xususiyatlari va boshqalar belgilab olinadi. E. grafika, rang-tasvir, haykaltaroshlikda ularning tasvir vositalari yordamida ishlanadi. E. erkin, tez qoralama tarzida bajariladi, ayrim hollarda boʻlajak asarning mayda unsurlari ham oʻz aksini topadi. Koʻp hollarda E. mustaqil asar darajasiga qoʻtarilishi va badiiy qiymatga ega boʻlishi mumkin