Rasmiy ish uslubida

Rasmiy ish uslubida juda ko‘p tayyor, standart iboralar – bir qolipdagi gaplar ishlatiladi. Yuristning nutqida hujjatlarni tayyorlashdagi standart iboralarni qo‘llashning o‘rinliligi va zarar yetkazadigan nutq qoliplarining noo‘rinligi bir xil ahamiyatga ega. Rasmiy etika, shuningdek, muayyan muloqot jarayonida
belgilangan nutqiy qoliplardan foydalanishni talab etadi. Quyida tanishuv jarayoniga oid ifodalar bilan tanishamiz: O‘zimni tanishtirishga ijozat bersangiz/Ruxsatingiz bilan o‘zimni tanishtirsam... Hamrohim bilan tanishtirishga ijozat bersangiz... Marhamat, tanishing, bu kishi... Juda yaxshi/ma’qul. Tanishganimdan xursandman/baxtiyorman. Uzoq vaqtdan beri siz bilan tanishish/ko‘rishishni orzu qilardim/kutardim. Yuzingiz juda tanish, menimcha, avval ham uchrashganmiz.
Notiq uchun eng qiyini – to‘g‘ri, kerakli boshlanish nuqtasini topishdir. Notiq qanday nutqni tanlashidan qat’i nazar, unda mavzuning sabablari va dolzarbligi to‘g‘risida nimalar deyilishi kerakligini yodda tutishi lozim; u asosiy qism bilan bog‘liq bo‘lishi, nutqning mazmunini ochish uchun boshlang‘ich nuqta vazifasini bajarishi kerak; kirish qisqa va uslubiy jihatdan asosiy qismga uyg‘un bo‘lishi shart. Odatda
nutqning asosiy qismi quyidagilarni o‘z ichiga oladi: ishning haqiqiy holatlari to‘g‘risida bayonnoma; ish yuzasidan to‘plangan dalillarning tahlili; jinoyatning toifasi bo‘yicha asoslar; sudlanuvchining tavsifi; jinoyat sodir etilishining sabablari va jazo chorasi haqidagi fikrlar. Sudda notiq nutqining xulosasi odatda qisqa bo‘ladi. Bunda xulosa qismi nutq davomida aytilganlarning barchasini umumlashtirishi kerak.


Reglament qoidalari tarkibiga muloqot vaqtining cheklovi, uchrashuvning mavzusidan kelib chiqib suhbatni tashkillashtirish, suhbatdoshlarning milliy, madaniy an’analarini hisobga olish kabilar kiradi. Rasmiy muloqot shakllarining muayyan vaqtda tugallanishi reglamentga amal qilish hisoblanadi va u rasmiy etikaning yana bir muhim talablaridandir. Chunki ishbilarmon va tarbiyali kishilar o‘zining ham, birovning ham vaqtini behuda sarflash noto‘g‘ri ish ekanligini yaxshi bilishadi, kunning har soati, daqiqasini avvaldan rejalashtirishadi