Raqamli texnikaga kirish va avtomatika asoslari

Kodlarni o‘zgartiruvchilar. Tuzilgan kodlarni qayta o‘zgartirishga moslangan qurilmalarga kodlarni o‘zgartiruvchilar deyiladi. Kodlarni o‘zgartirish ikki usulda amalga oshishi mumkin: 2 li kodni 10 liga, keyinchalik 10 lini 2 liga qayta o‘zgartirishga asoslangan metod va bevosita shu o‘zgartirishni amalga oshiruvchi aralash tipdagi mantiqiy elementdan foydalanish metodi.
Sanoqchi qurilmalar deb, impulslar sonini hisoblash, impulslar kelish chastotasini bo‘lish, shuningdek axborotni saqlash va ikkilangan kodlar olish uchun ishlatiladigan qurilmaga aytiladi.
Sanoq kurilmalarining asosiy parametrlari razryadlar soni va tezkorlik hisoblanadi.
Ulardagi razryadlar soni EHMda olinishi mumkin bo‘lgan eng katta son bilan, tezkorligi esa impulslar kelishi mumkin bo‘lgan eng yuqori chastota bilan aniqlanadi
Hisoblash tizimiga ko‘ra sanoqchilar ikkilangan va o‘nlangan sanoqchi qurilmalar tipida ikki xil bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari ham qo‘shish, ham ayirish rejimida ishlay oladigan reversiv sanoq qurilmalari ham mavjud. Reversiv sanoqchi qurilmalarda qo‘shish yoki ayirish amalini bajarish uchun almashtirib ulaydigan maxsus sxemalar nazarda tutilgan. Tanlangan ish rejimiga qarab reversiv sanoqchida qo‘shish yoki ayirish amalini xarakterlaydigan boshqaruv signallari shakllantiriladi va shu signallarning qiymatiga mos ravishda triggerlarning kirish nuqtalariga har bir holatga to‘g‘ri keladigan oldingi razryadning chiqishlari ulanadi.
2 .4-rasm. Sanoqchi qurilmaning shartli belgilanishi
Impulslar ketma - ketligi chastotasini bo‘luvchilar - shunday qurilmalarki, ularning kirishlariga davriy ketma - ketlikdagi impulslar berilganda, ularning chikishlarida xuddi shunday ketma - ketlikdagi, lekin impulslar qaytarilishi chastotasi bir necha marta kam bo‘lgan signal shakllanadi.
Turli xildagi arifmetik va mantiqiy amallarni bajarish uchun elektron hisoblash texnikasida maxsus qurilmalar nazarda tutiladi. Mantiqiy elementlar va xotira elementlari asosida yaratilgan mazkur qurilmalar (registrlar, sanoqchi qurilmalar, deshifratorlar va summatorlar) ma’lumotni impulslar ko‘rinishida EHM ga kiritish, impulslar sonini hisoblash, ularni saqlash, siljitish, kodlarning zarur kombinatsiyalarini tanlash uchun ishlatiladi.