Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari

Foydalanilgan elektron manbalar 
1. https://uz.wikipedia.org/wiki/Axborot_texnologiyalari 
2. https://hozir.org/axborot-texnologiyasi-tushunchasi.html 
3. https://fayllar.org 
 

---

Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari
 
124 
II SHO‘BA. TA’LIM JARAYONIGA RAQAMLI 
TEXNOLOGIYALARNI JORIY ETISH. 
 
ЭЛЕКТРОН ТАЪЛИМ ПЛАТФОРМА СИФАТИНИ БАҲОЛАШ 
МЕЗОНЛАРИ 
Юнусова Д.И., Тошкент давлат педагогика университети, п.ф.д., профессор 
Назаров И.У., Тошкент давлат педагогика университети, катта ўқитувчи 
 
Замонавий ахборот-коммуникация технологиялари касбий ва шахсий 
ҳаётимизнинг барча соҳаларига кенг кириб келиши натижасида ХХI аср ахборот 
асри сифатида эътироф этилмоқда. Ҳар бир мутахассис муайян даражадаги 
компьютер саводхонлигига эга бўлиши, нафақат ёзиш, ўқиш балки ахборот-
коммуникация технологиялари ёрдамида ўзини-ўзи ривожлантиришга қодир 
бўлмоғи лозим [1].
Ахборот-коммуникация 
технологияларининг 
асосий 
хусусиятлари 
қуйидагилардан иборат: 
-
ихтиёрий ҳажм ва турдаги ахборотларни исталган масофага узатишнинг 
самарадорлиги; 
-
ахборотларни компьютер хотирасида сақлаш, таҳрирлаш ва қайта ишлаш 
имкониятининг мавжудлиги; 
-
Интернет тармоғи орқали бутун дунё бўйлаб турли ахборот манбалари 
билан танишиш имкониятининг мавжудлиги; 
-
турли мавзудаги саволларга маълумот топиш мумкинлиги; 
-
электрон конференциялар, шу жумладан, реал вақт режимида аудио-
видео конференцияларни ташкил этиш имкониятининг мавжудлиги в.б. 
Ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш таълим сифатини 
оширишга хизмат қилади. У таълим олувчиларнинг имкониятларига мос ўз 
мақсадларига эришиш йўлида катта ахборот ресурслардан фойдаланиш, ўзини-
ўзи назорат қилиш, мустақил ишлаш, ҳамкорликда ишлаш ва бошқа кўп сонли 
имкониятларни тақдим этади. Айниқса у ўқиш жойига бориш имконияти 
чекланган (касаллиги, ҳудудий
хусусиятлар, меҳнат ва таълим фаолиятини бир вақтда олиб бориш, в.б.)лар учун 
мустақил таълим олишнинг турли имкониятлариини таъминлайди. 

---

Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari
 
125 
Таълим жараёнини ривожлантиришнинг ҳозирги босқичида таълим 
олувчиларнинг ўқув фаолиятини ривожлантириш йўлларидан бири таълим 
жараёнига электрон таълим ресурсларини, айнан электрон таълим 
платформаларини (ЭТП) жорий этиш ҳисобланади. ЭТПлари таълим олувчининг 
мустақиллиги, изланувчанлигини ривожлантиришга, унинг билишга бўлган 
қизиқишларини оширишга, ўқув жараёнини бойитишга ҳамда янада қизиқарли 
ва жозибадор қилишга ёрдам беради. 
Компьютерга асосланган ЭТПларнинг сифати улардан таълим жараёнида 
фойдаланиш самарадорлигини таъминловчи етакчи омиллардан бири 
ҳисобланади. Шунинг учун электрон платформа сифатини баҳолаш муаммоси 
унинг муаллифи, дастурий маҳсулотнинг охирги фойдаланувчилари – талабалар, 
ўқитувчилар ва унинг ривожланишини молиялаштирувчи масъуллар учун жуда 
долзарб масала. 
Одатда ЭТПни баҳолаш уч босқичда амалга оширилади: 
1)
ахборот-коммуникация технологиялари соҳасида фаолият юритувчи 
мутахассислар ва экспертларнинг профессионал баҳоси; 
2)
фойдаланувчилар томонидан берилган нопрофессионал баҳо; 
3)
дастурий таъминот ишлаб чиқарувчининг шахсий баҳоси. 
Профессионал баҳолаш объектив равишда электрон платформани тўлиқ 
таълим воситаси деб ҳисоблаш имконини бериб, барча параметрларни, яъни 
психологик-педагогик, услубий, техник в.б.ни ҳисобга олади. 
Одатда, 
компьютерли 
таълим 
соҳасида 
мутахассис 
бўлмаган 
фойдаланувчиларни баҳоси субъективлиги билан ажралиб туради, чунки у 
индивидуал амалий эҳтиёжлар, компьютер саводхонлиги даражаси, дид ва 
имтиёзларни ҳисобга олади. 
Дастурий таъминот ишлаб чиқарувчининг баҳоси технологик ва ички 
миқдорий хусусиятлар (масалан, контентнинг етарли ҳажми, машқлар ва амалий 
вазифалар миқдори, иллюстрациялар сифати в.б.)да ўз аксини топади. 
Ўқув фани ЭТПи сифатини баҳолаш индикаторлари унга қўйиладиган бир 
қатор талабларга асосланади: 
1) дидактик талаблар; 
2) эргономик талаблар; 
3) тизим навигациясига қўйиладиган талаблар; 
4) техник талаблар. 
ЭТПларига қўйиладиган дидактик талаблар: 

---

Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari
 
126 
-