Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari

Informatika va axborot texnologiyalarining boshqa fanlar bilan o‘zaro 
aloqadorligi. 
Qaysi sohada faoliyat olib borishidan qatiy nazar barcha mutahasislar ta’lim 
olishadi. Ta’lim sohasining ham o‘z qonun-qoidalari va nizomlari bor albatta. Har 
qanday fanda uni o‘rganish uchun o‘sha fanga uzviy bog’langan yana bir necha fanlar 
boladi. Masalan: 
Matematika – juda ko‘plab, deyarli barcha sohalarga aloqador; 
Anatomiya – har qanday tibbiyot sohasida o‘qitiladigan fan hisoblanadi; 
Tarix – har qanday sohani o‘zlashtirish uning tarixini o‘rganishdan boshlanadi.
Bularga yana ko‘plab misollar keltirish mumkun. Ta’lim tizimida informatika 
va axborot texnologiyalari ichidan ajralib chiqqan yana bir fan bu 
Kasbiy fan
ya’ni 
dasturlash fani. Bu fan ixtirochi, yangi qurilma, o‘yin dasturlar yaratishga iqtidori va 
qiziqishi bor bo‘lgan juda ko‘plab yoshlarni o‘ziga qaratdi va yangi imkoniyatdek o‘rin 
olmoqda. Chunki dasturlash informatika va axborot texnologiyalariga qaraganda bir 
muncha qiyin fan. Unda huddi matematika kabi aniqlilik va asosan dasturlash tillari 
ingiliz tilida bo‘lgani uchun til bilish bilimini ham talab etadi. Shu sohada turli 
konferensiya va namoyishlar o‘tqazilishi ko‘paymoqda. Albatta bu quvonarli hol. 
Undanda quvonarlisi esa bunday tadbirlarda ishtirok etayotganlarning orasida maktab 

---

Raqamli pedagogika: holati va rivojlanish istiqbollari
 
123 
o‘quvchilarini ham uchratamiz. Ularga yanada yangi yo‘nalishlarni ko‘rsatish uchun 
nafaqat mehnat, bilim, mablag’ balki o‘z o‘rnida fidoiylik ham talab qilinadi.
Ayni vaqtda har bir soha informatika va axborot texnologiyalari bilan zanjirdek 
ulanib ketgan. Chunki kerakli ma’lumotlarni asosan internetdan qidirishga odatlandik. 
Kutubxonalarda ham elektron kitoblar mavjud. Bu narsalar albatta insoniyatga 
faqatgina yengillik qulaylik va vaqtni tejash kabi sharoitlarni yaratib berdi. To‘g’ri, 
bazida texnika xatolari ham uchrab turadi lekin yuqorida aytganimizdek o‘zimiz 
tanlagan sohamizni yetarlicha bilmas ekanmiz bunday texnika xatoligi kelib 
chiqaveradi. Bunday vaziyatlar yuzaga kelmasligi uchun bilimli kadrlar yetarlicha 
bo‘lishi kerak. Zero ular ketgan vaqtda o‘rniga kelayotgan mutahasislar ham ishlarini 
bexato davom ettirishi kerak. Bu har bir sohada talab qilinadigan vazifadir. Inson 
nafaqat o‘z huquqlarini balki majburiyat va vazifalarini ham bilishi kerak.
Axborot texnologiyalarini o‘sib kelayotgan yosh avlodga va endi o‘rganayotgan 
odamlarga to‘g’ri tadbiq etish lozim. Zero undan kelajak avold o‘ziga va 
mamlakatimizga zarar berish uchun foydalanmasin. Har bir sohani o‘rganish davrida 
uning kamchilik va nuqsonlariga ham duch kelamiz. Axborot texnologiyalarining 
nuqsoni esa o‘zi bilib bilmagan holda kelgan turli ma’lumotarni asossiz ravishda 
tarqatish va tadbiq etishdir. Mana shu kamchilik ham insonni o‘z sohasida yetarli 
bilimga ega emasligidan dalolat beradi.